Khung Lý Thuyết Hợp Nhất Đề Xuất Nguồn Gốc Ngôn Ngữ Qua Tương Tác Sinh Học và Văn Hóa

Một nhóm các chuyên gia quốc tế đã công bố một khung lý thuyết hợp nhất, lập luận rằng sự hình thành ngôn ngữ con người không phải là kết quả của một bước nhảy vọt tiến hóa đơn lẻ. Quan điểm hiện tại này tập trung vào lăng kính sinh văn hóa, khẳng định rằng ngôn ngữ phát sinh từ sự hội tụ của nhiều năng lực sinh học và các tiến trình văn hóa diễn ra đồng thời. Các yếu tố nền tảng như khả năng học nói, cấu trúc ngữ pháp, và sự hợp tác xã hội đều đã phát triển qua các quỹ đạo riêng biệt trước khi hợp nhất để tạo nên hệ thống giao tiếp phức tạp hiện nay.

Quan điểm này vượt qua các mô hình tiến hóa trước đây vốn bị giới hạn bởi sự cô lập các lĩnh vực nghiên cứu. Tác giả chính Inbal Arnon, thuộc Đại học Hebrew Jerusalem, xác định mục tiêu của công trình là "chỉ ra cách các góc nhìn đa diện và sinh văn hóa, kết hợp với các nguồn dữ liệu mới nổi, có thể soi sáng những câu hỏi cũ kỹ". Đồng tác giả Simon Fisher từ Viện Max Planck nhấn mạnh rằng cách tiếp cận này cho phép nghiên cứu hiệu quả các khía cạnh khác nhau của ngôn ngữ ở các loài không phải con người xuyên suốt cây tiến hóa.

Các nhà nghiên cứu, bao gồm Simon Fisher và Inbal Arnon, những người tham gia nhóm nghiên cứu “Điều gì cho phép ngôn ngữ con người?” tại Viện Nghiên cứu Cao cấp Israel, đang thúc đẩy sự tích hợp liên ngành này để giải quyết các câu hỏi về nguồn gốc ngôn ngữ. Họ chủ trương việc tích hợp học tập, văn hóa và sinh học, lưu ý rằng sự tiến bộ đã bị đình trệ khi các ngành khoa học hoạt động tách biệt. Khung lý thuyết được minh họa qua ba nghiên cứu điển hình thể hiện tính đa chiều của vấn đề.

Nghiên cứu thứ nhất, Học tập Sản xuất Giọng nói, xem xét khả năng học hỏi và điều chỉnh các âm thanh phát ra, một kỹ năng được ghi nhận là còn hạn chế ở các loài linh trưởng không phải con người. Các nghiên cứu song song ở chim biết hót và con người cho thấy cơ chế học tập giọng nói được định hướng xã hội có những điểm tương đồng ở cấp độ thần kinh và hành vi. Nghiên cứu thứ hai, Cấu trúc Ngôn ngữ, phân tích các ngôn ngữ ký hiệu tự phát (homesign) và các ngôn ngữ ký hiệu mới nổi, gợi ý rằng cấu trúc đã xuất hiện từ sự kết hợp độc đáo của các điều kiện sinh học, nhận thức và văn hóa đặc trưng cho loài người.

Nghiên cứu thứ ba, Cơ sở Xã hội, tập trung vào động lực chia sẻ thông tin xã hội độc đáo của con người, giả định rằng sự sửa đổi các năng lực không phải của con người đã mang lại các năng lực ngôn ngữ của loài người. Khung tích hợp này xem xét ba thang thời gian tương tác: cá nhân (học ngôn ngữ), cộng đồng (tiến hóa văn hóa), và loài (tiến hóa sinh học). Sự phát triển của khả năng học tập giọng nói, ví dụ, không chỉ là sao chép mô hình âm thanh mà còn bị ảnh hưởng sâu sắc bởi phản hồi xã hội, củng cố quan điểm rằng sự tiến hóa của ngôn ngữ là một quá trình đa chiều.

Quan điểm tiến hóa sinh văn hóa, nơi sinh học và văn hóa đan xen, đang dần được chấp nhận rộng rãi, thay thế các mô hình tiến hóa lỗi thời. Sự hợp tác liên ngành này cho phép các nhà khoa học xác định và nghiên cứu hiệu quả các khía cạnh khác nhau liên quan đến ngôn ngữ, không chỉ ở loài người mà còn ở các loài khác. Tiến trình này hứa hẹn mở ra những hướng nghiên cứu mới về trí tuệ nhân tạo và các rối loạn giao tiếp, dựa trên nền tảng vững chắc về sự tương tác giữa các yếu tố di truyền, giải phẫu, nhận thức và văn hóa.