NASA'nın X-59 Sessiz Süpersonik Jeti İlk Uçuşunu Gerçekleştirdi: Yeni Seyahat Çağına İlk Adım

Havacılık tarihinde bir dönüm noktası olarak nitelendirilen NASA'nın deneysel X-59 QueSST uçağı, 28 Ekim 2025 tarihinde ilk kez havalanarak süpersonik seyahatin geleceği için önemli bir adım attı. Lockheed Martin'in Palmdale'deki Skunk Works tesislerinde üretilen bu yenilikçi araç, Palmdale Bölge Havalimanı'ndan kalkış yaptı ve yaklaşık bir saat süren uçuşun ardından ABD Hava Kuvvetleri'ne ait Edwards Hava Kuvvetleri Üssü'ne indi. Bu tarihi ilk deneme, uçağın temel sistemlerinin entegrasyonunu, aviyoniklerini ve genel kullanım özelliklerini doğrulamaya odaklandı.

X-59 projesinin temel misyonu, Concorde gibi önceki süpersonik uçakların karalar üzerinde ticari kullanımını engelleyen büyük ses patlaması sorununu ortadan kaldırmaktır. Uçağın özel tasarımı, ses hızını aşarken oluşan şok dalgalarının birleşmesini önleyerek bu sessizliği sağlamayı hedefliyor. Geleneksel patlamaların aksine, X-59'un yaklaşık 75 desibel seviyesinde, yani bir arabanın kapısının sertçe çarpmasıyla eşdeğer bir "sonik vuruş" yaratması amaçlanıyor. Bu, Concorde'un 105 ila 110 desibel seviyesindeki gürültüsüne kıyasla muazzam bir iyileşmedir.

Uçağın uzun, dar gövdesi ve özel burun yapısı, bu düşük gürültü hedefini desteklemek üzere mühendislik harikası olarak geliştirildi. 29 metre uzunluğa ve 9 metre kanat açıklığına sahip olan X-59, F-18 Super Hornet'ten türetilmiş modifiye edilmiş bir motor kullanıyor. Pilotun görüş açısını optimize etmek için burun kısmının uzun ve sivri olması nedeniyle, Collins Aerospace tarafından geliştirilen ve çok spektrumlu görüntülemeyi entegre eden Gelişmiş Uçuş Görüş Sistemi (EVS) ile bu durum telafi edilmektedir.

Bu teknolojik atılım, sadece bir hava aracı geliştirmekle kalmıyor; aynı zamanda mevcut düzenlemelerin yeniden şekillenmesine zemin hazırlıyor. X-59'dan toplanacak veriler, ABD Federal Havacılık İdaresi (FAA) ve uluslararası düzenleyici kurumların, şu anda karalar üzerinde sivil süpersonik uçuşları kısıtlayan kuralları yeniden değerlendirmesine yardımcı olacak. NASA'nın bu misyonu, 2018'den bu yana süpersonik seyahati yeniden canlandırma çabasının en önemli kilometre taşı olarak görülüyor ve bazı öngörüler bu gelişmelerin 2028'e kadar yeni yüksek hızlı seyahat rotalarının önünü açabileceğini belirtiyor.