Europejska Agencja Kosmiczna zatwierdza rekordowy budżet 22,1 mld euro na spotkaniu w Bremie

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) osiągnęła historyczny moment podczas Rady na szczeblu ministerialnym, która odbyła się 26 i 27 listopada 2025 roku w niemieckim Bremie. Agencja zatwierdziła bezprecedensowy, trzyletni budżet opiewający na kwotę 22,1 miliarda euro. To wydarzenie jest przełomowe, ponieważ po raz pierwszy w 50-letniej historii organizacji uzgodniona kwota finansowania w pełni odpowiada wnioskom agencji. Całkowity wolumen środków finansowych wzrósł o 32% w porównaniu z poprzednim trzyletnim budżetem ustalonym w 2022 roku, co oznacza wzrost o 17% po uwzględnieniu inflacji.

Dyrektor Generalny ESA, Josef Aschbacher, określił to osiągnięcie jako „wielki sukces dla Europy”. Podkreślił, że jest to kluczowy moment dla wzmocnienia europejskiej autonomii oraz pozycji lidera w dziedzinie nauki i innowacji, zwłaszcza w obliczu obecnej, złożonej sytuacji geopolitycznej. Znacząca część nowego finansowania ma zostać przeznaczona na zwiększenie odporności Europy w sektorze kosmicznym. Wprowadza to nową inicjatywę pod nazwą „Europejska Odporność z Kosmosu” (European Resilience from Space, ERS).

Program ERS, dysponujący budżetem około 1,35 miliarda euro, stanowi istotną zmianę. Po raz pierwszy ESA, która od momentu powstania w 1975 roku była organizacją o charakterze stricte cywilnym, będzie mogła realizować projekty o znaczeniu obronnym. Inicjatywa ta ma na celu integrację krajowych zasobów kosmicznych w celu rozwijania zdolności w zakresie rozpoznania, obserwacji, bezpiecznej komunikacji oraz nawigacji. Jest to bezpośrednia odpowiedź na krytyczne potrzeby w zakresie bezpieczeństwa.

W ramach ERS aktywowane zostaną projekty takie jak Iris2, czyli europejska odpowiedź na satelitarną sieć Starlink, a także system Galileo. Zapewni to kluczowe zasoby dla struktur obronnych, policji oraz służb obrony cywilnej. Warto zauważyć, że finansowanie kluczowych obszarów znacząco wzrosło. Program naukowy otrzyma 3,8 miliarda euro, co oznacza wzrost o 3,5% rocznie powyżej wskaźnika inflacji.

Budżet przeznaczony na transport kosmiczny zwiększono do 2,8 miliarda euro. Środki te pozwolą na wzmocnienie rakiet nośnych Ariane 6 i Vega-C oraz zakończenie prac nad bezzałogowym statkiem kosmicznym wielokrotnego użytku Space Rider. W ramach programu FutureEO na obserwację Ziemi przeznaczono 2,7 miliarda euro, co obejmuje rozwój satelitów Copernicus drugiej generacji. Decyzje podjęte w Bremie stanowią również fundament pod ambitne misje głębokiego kosmosu oraz programy księżycowe.

Potwierdzono finansowanie misji ExoMars, w tym łazika „Rosalind Franklin”, którego celem jest poszukiwanie śladów życia na Marsie, z planowanym startem w 2028 roku. NASA zobowiązała się do zapewnienia startu dla tej misji. ESA będzie kontynuować przygotowania do badań Księżyca, w tym rozwój lądownika Argonaut. Josef Aschbacher ogłosił, że pierwszymi europejskimi astronautami, którzy wezmą udział w programie Artemis NASA, będą przedstawiciele Francji, Niemiec i Włoch, przy czym to niemiecki astronauta ma być pierwszym, który stanie na powierzchni Księżyca.

Niemcy okazały się największym donatorem, przekazując ponad pięć miliardów euro. Na kolejnych miejscach uplasowały się Francja z kwotą 3,7 miliarda euro oraz Włochy z 3,5 miliarda euro. Godnym odnotowania jest fakt, że Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) zapowiedział uruchomienie programu Space TechEU. W ramach partnerstwa z bankami komercyjnymi, program ten zmobilizuje 1,4 miliarda euro dla firm kosmicznych. Ponadto podpisano list intencyjny z Norwegią dotyczący utworzenia Arktycznego Centrum Kosmicznego w Tromsø. Ten solidny pakiet finansowy, zatwierdzony przez przedstawicieli 23 państw członkowskich, stowarzyszonych i współpracujących, świadczy o zbiorowej determinacji Europy w umacnianiu swojej niezależności i konkurencyjności na arenie międzynarodowej. Decyzje podjęte podczas CM25 stanowią również pierwszy krok w realizacji Strategii ESA do 2040 roku, która wyznacza długoterminowe cele działalności kosmicznej.