Fela Kuti: Fear No Man — De Onverschrokken Stem van Afrobeat

De invloedrijke mediamaatschappij Higher Ground, opgericht door de voormalige Amerikaanse president Barack Obama en zijn echtgenote Michelle Obama, heeft onlangs een opmerkelijk nieuw audioproject gelanceerd. Het betreft de twaalfdelige podcastserie met de titel “Fela Kuti: Fear No Man”. Deze diepgravende reeks beleefde haar debuut op 15 oktober via het platform Audible. Kort daarna, vanaf 22 oktober, werd de content ook beschikbaar gesteld voor luisteraars op alle andere belangrijke podcastplatforms.

Barack Obama zelf verzorgde de introductie van de serie, waarbij hij Fela Kuti eerde als een "muzikaal genie wiens creatieve output niet los te zien is van zijn maatschappelijke en politieke standpunt." De podcast onderzoekt de volledige reis van de legendarische Nigeriaanse muzikant, die algemeen erkend wordt als de architect van de Afrobeat. Het verhaal volgt zijn ontwikkeling, vanaf zijn vroege fascinatie voor jazz tot het moment dat hij, na zijn formatieve ervaringen in Amerika in 1969, definitief uitgroeide tot een vurig Panafrikanist.

De technische kwaliteit van de productie is uitzonderlijk, gekenmerkt door een complex geluidsontwerp dat historische documentairechronologie naadloos vermengt met gedetailleerde musicologische inzichten. De makers hebben zich gebaseerd op een indrukwekkende hoeveelheid van meer dan 200 bronnen om de feitelijke nauwkeurigheid te waarborgen. De lijst met geïnterviewden en bijdragers is al even indrukwekkend, met onder meer directe familieleden van Kuti, de hedendaagse ster Burna Boy, Sir Paul McCartney, en een reeks andere vooraanstaande internationale artiesten.

Door middel van deze serie wordt duidelijk hoe Afrobeat de grenzen van een muzikaal genre oversteeg en een essentiële vorm van politiek verzet werd. Het fungeerde als een luid en duidelijk sonisch manifest, specifiek gericht tegen de overblijfselen van het kolonialisme en de endemische corruptie die de regio teisterde.

De timing van de release is symbolisch, aangezien deze samenvalt met de viering van de 25e verjaardag van Felabration, het jaarlijkse festival dat in Lagos wordt georganiseerd ter ere van de onsterfelijke nalatenschap van de artiest.

Fela Kuti (1938–1997) was in wezen een visionair, meer dan alleen een componist; hij was een profeet van sociale en politieke verandering. Zijn moeder, Funmilayo Ransome-Kuti, was zelf een prominente activiste die streed voor vrouwenrechten. Fela erfde en intensiveerde deze strijdlustige geest in zijn muziek, die hij transformeerde tot een effectieve "stormram tegen de staat."

Zijn kenmerkende muzikale preken, die vaak de grens van 12 minuten overschreden, werden symbolen en volksliederen van vrijheid voor velen. Zelfs toen zijn utopische, zelfverklaarde commune, de Kalakuta Republic, met geweld werd vernietigd, stopte dit zijn onvermoeibare strijd voor gerechtigheid niet. De impact van zijn levenswerk en zijn onwrikbare toewijding aan het veranderen van de maatschappij wordt treffend samengevat door zijn kleinzoon, Made Kuti, die stelt: "Hij heeft er alles aan gedaan om het denken van mensen via muziek te veranderen. En dat is hem gelukt."

De serie is mede ontwikkeld in samenwerking met Jad Abumrad, bekend van Radiolab. Daarmee is de podcast niet simpelweg een historische vertelling, maar eerder een diepgaande, auditieve meditatie over de moed die nodig is om de Waarheid te belichamen in een wereld die vaak verlamd is door angst.