Snelle DNA-aanpassingen bij IJsberen in Zuidoost-Groenland Gekoppeld aan Opwarming

Recent wetenschappelijk onderzoek heeft een duidelijke correlatie vastgesteld tussen de stijgende temperaturen in het Arctische gebied en waarneembare veranderingen in het DNA van ijsberen. Deze bevindingen wijzen op een mogelijk evolutionair mechanisme dat de soort in staat stelt zich aan te passen aan een snel veranderende omgeving. De resultaten zijn van belang voor natuurbescherming, omdat ze inzicht bieden in de veerkracht van de soort en helpen bij het identificeren van de populaties die het meest kwetsbaar zijn voor de klimaatcrisis.

De studie, uitgevoerd door wetenschappers van de Universiteit van East Anglia (UEA) in het Verenigd Koninkrijk, concentreerde zich op de genetische respons van de ijsbeer op toenemende hitte en het smeltende zee-ijs. De focus lag specifiek op een subgroep ijsberen in het zuidoostelijke deel van Groenland, een regio die gekenmerkt wordt door significant hogere temperaturen en minder ijs dan de noordelijke gebieden. De onderzoekers vergeleken de activiteit van zogenaamde 'springende genen' – mobiele stukjes van het genoom die de werking van andere genen kunnen beïnvloeden – tussen de noordelijke populatie (bestaande uit 12 beren) en de zuidoostelijke populatie (bestaande uit vijf beren).

Dr. Alice Godden, hoofdonderzoeker van de studie, rapporteerde een toename in de activiteit van deze transponeerbare elementen in het DNA van de beren uit het zuidoosten. Deze genetische herschrijving duidt op een snelle adaptieve strategie als reactie op de verslechtering van hun leefgebied door het smelten van het zee-ijs. Bovendien werden verschuivingen in de genexpressie gedetecteerd in gebieden van het DNA die verband houden met de vetverwerking. Dit wijst op een mogelijke aanpassing aan een gevarieerder dieet, aangezien ijsberen in warmere regio's mogelijk gedwongen zijn meer plantaardig materiaal te consumeren naast hun gebruikelijke dieet van zeezoogdieren.

Om deze veranderingen in kaart te brengen, maakten de onderzoekers gebruik van RNA-sequencing op de monsters van de 17 volwassen beren om de actieve genexpressie te meten. Deze analyse bevestigt dat dit de eerste studie is die een directe koppeling legt tussen stijgende temperaturen en veranderend DNA bij een wilde zoogdierpopulatie. Hoewel deze genetische plasticiteit enige hoop biedt voor het overleven van individuele beren op korte termijn, benadrukken de auteurs dat voortdurende wereldwijde inspanningen om temperatuurstijgingen te beperken van het allergrootste belang blijven voor het langetermijnbehoud van de gehele ijsbeerpopulatie. De bevindingen van de UEA, die deel uitmaakt van het Norwich Research Park, onderstrepen de urgentie van klimaatactie.