Geboorte van een Vaquita-kalf in de Golf van Californië Voedt Voorzichtig Optimisme

Eind oktober 2025 bracht hoop een nieuw licht op de kritiek bedreigde vaquita, de kleinste en zeldzaamste zeezoogdier ter wereld. In het noordelijke deel van de Golf van Californië werd de geboorte van een kalf geregistreerd. Deze waarneming, het resultaat van een gezamenlijke expeditie tussen de Sea Shepherd Conservation Society en Mexicaanse overheidsinstanties, biedt een welkome opsteker voor een soort waarvan de wilde populatie volgens schattingen uit 2025 slechts tussen de zeven en tien individuen telt. Dit succes markeert het hoogtepunt van de Vaquita Observatie Cruise van 2025 en bevestigt dat de voortplanting van de soort standhoudt; dit is het derde opeenvolgende jaar dat reproductieve activiteit tijdens monitoring wordt vastgesteld.

Tijdens de campagne, die liep van mei tot en met september 2025, verzamelden wetenschappers zowel visuele als akoestische data. Deze gegevens leidden tot de schatting van 7 tot 10 vaquita's, waarbij minstens één, en mogelijk zelfs twee kalveren, werden opgemerkt. Ter vergelijking: de populatieschatting voor 2024 lag tussen de zes en acht individuen, en in 2023 waren er nog tien tot dertien geregistreerd. De vaquita, een dier dat uitsluitend voorkomt in het noorden van de Golf van Californië in Mexico, is bijna uitgeroeid door het illegale gebruik van kieuwnetten. Deze netten zijn primair gericht op de totoaba-vis, wiens zwemblaas een hoge waarde heeft op de zwarte markt, met name in China.

De gecoördineerde natuurbeschermingsinspanningen zijn een staaltje van samenwerking tussen cruciale partners. Hieronder vallen het Secretariaat voor Milieu en Natuurlijke Hulpbronnen (SEMARNAT), de Nationale Commissie voor Beschermde Natuurgebieden (CONANP) en de Mexicaanse Marine (SEMAR), die nauw samenwerken met Sea Shepherd. De monitoringprogramma's maken intensief gebruik van akoestische detectoren en luchtfotografie vanaf schepen, waaronder de ‘Seahorse’ en de ‘Bob Barker’ van Sea Shepherd. Deze patrouilles en het in beslag nemen van illegale netten, onderdeel van Operatie Bescherm de Vaquita die al meer dan tien jaar loopt, bewijzen dat directe actie en partnerschap meetbare resultaten opleveren.

Dankzij de volgehouden beschermingsmaatregelen, waaronder intensieve patrouilles en handhaving binnen de Zero Tolerance Zone (ZTZ), is de illegale visactiviteit binnen dit kritieke gebied met maar liefst 95 procent teruggedrongen. De ZTZ, een strengere sectie van het in 2005 ingestelde reservaat waar boten volledig verboden zijn, werd in 2020 ingevoerd. Marina Robles García, de onderminister van Ecologie van Mexico, benadrukte dat de ontdekking van individuen die al jaren niet meer waren gezien, aantoont dat de soort standhoudt en zich blijft voortplanten. Dit is een lichtpuntje in een anders zo donker dossier.

Ondanks deze positieve ontwikkeling blijft de situatie van de soort uiterst precair. Begin jaren negentig telde de populatie nog ongeveer 600 exemplaren, een aantal dat tegen 2018 was gekrompen tot slechts 10. In 2023 legde CITES sancties op aan Mexico wegens het onvermogen om de illegale visserij aan te pakken; deze sancties werden ingetrokken nadat de regering een actieplan had aangenomen. Binnen dit plan heeft Conapesca meer dan 230 vergunningen voor alternatieve vistuigen verstrekt, met als doel duurzame visserij te waarborgen. De geboorte van het kalf in 2025, vooral na een jaar zonder geregistreerde geboorten in 2024, is een mijlpaal die de levensvatbaarheid van de vaquita onder ongekende druk bevestigt.