Madagaskar Siyasi Krizi Derinleşiyor: CAPSAT'ın Gençlik Protestolarına Desteğiyle Yeni Bir Dönüm Noktası

Ekim 2025'in başlarında Madagaskar'ın başkenti Antananarivo'da, temel kamu hizmetlerindeki aksaklıkların tetiklediği toplumsal hareketlilik, ülkeyi eşi benzeri görülmemiş bir siyasi gerilime sürükledi. Başlangıçta su ve elektrik kesintilerine karşı sesini yükselten Z Kuşağı, kısa sürede taleplerini hesap verebilirlik ve daha iyi yönetim arayışına taşıdı. Bu toplumsal dalgalanma, 29 Eylül 2025'te Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina'nın hükümeti feshetme kararı almasına neden oldu; ancak bu adım, sokaktaki talepleri dindirmeye yetmedi. Dünya Bankası verilerine göre, yaklaşık 30 milyonluk nüfusun önemli bir kısmı, 2022 itibarıyla yoksulluk sınırının altında yaşamaktaydı, bu da mevcut gerilimin sosyo-ekonomik köklerini derinleştirmektedir.

Krizin seyrini kökten değiştiren olay, 2 Ekim 2025'te ülkenin Özel Müdahale ve Terörle Mücadele Birimi'nin (CAPSAT) beklenmedik bir duruş sergilemesiyle yaşandı. Geleneksel olarak siyasi olaylarda tarafsız kalan bu elit askeri birim, yayımladığı bir bildiriyle halkın yanında olduğunu ilan etti: "Üniforma giyen bizler, halk için ayağa kalkıyoruz." Bu askeri destek, sivil itaatsizlik eylemlerini potansiyel bir sistemik dönüşümün eşiğine taşıdı. Bu gelişmeler yaşanırken, Birleşmiş Milletler, güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucu en az 22 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 100'den fazla kişinin yaralandığını rapor etti. BM, güvenlik güçlerinin orantısız güç kullandığı yönünde bir sonuca vardı.

Sosyal medya üzerinden organize olan ve "One Piece" animesinden esinlenerek kuru kafa ve kemik sembolünü kullanan "Gen Z" hareketinin lidersiz ve yatay yapısı, durumu daha öngörülemez kılıyor. Bu gençlik hareketi, sadece Madagaskar'a özgü bir durum değil; benzer ilhamları Kenya ve Nepal'deki Z Kuşağı eylemlerinden alıyor. Bu küresel yankı, temel hizmetlere erişim sorunlarının ve yönetimdeki aksaklıkların, dünya genelindeki genç nesiller için ortak bir uyanış katalizörü haline geldiğini gösteriyor.

Cumhurbaşkanı Rajoelina, hükümeti feshetme hamlesinin ardından dahi istifasını isteyenlere karşı sert bir duruş sergileyerek, bu taleplerin ülkeyi yıkma amacı taşıdığını iddia etti. Öte yandan, yeni atanan Başbakan Ruphin Fortunat Zafisambo, hem güvenlik güçlerinin hem de protestocuların aşırı güç kullanımını kınayarak diyalog çağrısı yaptı ve tüm kesimleri dinlemeye hazır olduklarını belirtti. CAPSAT'ın pozisyon alması, mevcut düzenin dışsal koşullara verdiği tepkilerin ötesinde, içerideki uyumun ne kadar zorlandığını gösteren güçlü bir işarettir. Ülkenin kaderi, bu keskin dönüşüm anında atılacak adımların, sadece siyasi bir güç mücadelesi değil, aynı zamanda kolektif bir anlayışın yeniden tesis edilmesi çabası olarak ele alınmasıyla şekillenecektir.