Elite-eenheid CAPSAT Steunt Jeugdprotest, Politieke Crisis op Madagaskar Verdiept Zich Na Ontbinding Regering

De politieke onrust op Madagaskar, die eind september 2025 begon met protesten van de jongere generatie tegen fundamentele tekorten, heeft een kritiek keerpunt bereikt. De demonstraties in de hoofdstad Antananarivo richtten zich aanvankelijk op de chronische problemen met de watervoorziening en elektriciteit. De situatie escaleerde zodanig dat de regering van president Andry Rajoelina op 29 september 2025 werd ontbonden, hoewel de demonstranten volharden in hun eis dat de president zelf aftreedt. Deze gebeurtenissen wijzen op een dieperliggende maatschappelijke spanning, waarbij de roep om een nieuw sociaal contract, waarin de staat de burger dient, steeds luider klinkt.

Het cruciale moment in de crisis vond plaats op 2 oktober 2025, toen de Speciale Interventie- en Antiterrorisme-eenheid (CAPSAT), een elite-eenheid die traditioneel neutraal bleef in binnenlandse politieke kwesties, publiekelijk haar steun aan de demonstranten uitsprak. Met de verklaring "Wij, die het uniform dragen, komen op voor het volk" doorbraken zij de militaire terughoudendheid. Deze actie heeft de crisis verdiept en de vrees voor een militaire escalatie aangewakkerd, vooral omdat CAPSAT een rol speelde in de machtsovername van Rajoelina in 2009. President Rajoelina reageerde hierop door te spreken van een "poging tot onwettige en gewelddadige machtsovername".

De jeugdbeweging, die zich organiseert via sociale media en symbolen als de doodskop en gekruiste beenderen uit de anime 'One Piece' gebruikt, kenmerkt zich door een gedecentraliseerde structuur die het voor de autoriteiten moeilijk maakt de beweging te stoppen. De protesten zijn geïnspireerd door soortgelijke jongerenbewegingen in Kenia en Nepal, waar onvrede over ongelijkheid en wanbeheer leidde tot massale mobilisatie. De gewelddadige confrontaties hebben een zware tol geëist: de Verenigde Naties meldden ten minste 22 doden en meer dan 100 gewonden, waarbij zij het geweldgebruik door veiligheidstroepen als disproportioneel bestempelden. President Rajoelina betwist deze cijfers en meldt 12 doden, die hij omschrijft als "plunderaars en vandalen".

De houding van CAPSAT heeft de machtsverhoudingen significant verschoven; de eenheid beweerde zelfs de controle over de gehele strijdmacht te hebben overgenomen, waarbij alle militaire bevelen voortaan via hun hoofdkwartier zouden lopen. De internationale gemeenschap, waaronder Zuid-Afrika, roept op tot terughoudendheid en het zoeken naar dialoog als enige weg vooruit. Deze dynamiek leidt de aandacht af van de dringende noodzaak om de basisvoorzieningen te herstellen voor de bevolking, aangezien 75% van de Malagassiërs onder de armoedegrens leeft. Alle betrokken partijen worden gedwongen de onderliggende oorzaken van de onvrede te erkennen en te zoeken naar een pad van eenheid en constitutioneel herstel.