Premier Czarnogóry potwierdza ambicję wstąpienia do UE do 2028 roku

Premier Czarnogóry, Milojko Spajić, stanowczo potwierdził silne dążenie swojego kraju do pełnego członkostwa w Unii Europejskiej. Wyznaczył ambitny cel, jakim jest stanie się 28. państwem członkowskim już w 2028 roku. W niedawnym wywiadzie dla Euronews, Spajić wyraził przekonanie, że Czarnogóra już teraz funkcjonuje na zasadach państwa członkowskiego UE, choć nie czerpie z tego tytułu wszystkich należnych korzyści. Ta śmiała data, rok 2028, jest zbieżna z prognozą przedstawioną przez szefową Komisji Europejskiej, Ursulę von der Leyen, po jej wizycie w Tywacie, podczas której odnotowała przyspieszone tempo reform w kraju.

Premier podkreślił, że w kwestii integracji europejskiej nie rozważa się żadnych alternatyw; jest to jedyny strategiczny kierunek dla narodu. Ten polityczny zapał jest wspierany przez konkretne działania w obszarze integracji finansowej, co jest kluczowe dla spełnienia kryteriów kopenhaskich. Ważnym kamieniem milowym będzie oficjalna integracja operacyjna z Jednolitą Strefą Płatności w Euro (SEPA), zaplanowana na 6 października 2025 roku. Oznacza to pełne przejście na schematy płatności zgodne z SEPA.

Integracja ta, koordynowana przez Bank Centralny Czarnogóry (CBCG), zagwarantuje, że wszystkie bezgotówkowe transakcje w euro między Czarnogórą a krajami UE będą podlegać jednolitym regułom. Ma to zapewnić szybsze i bardziej opłacalne transfery środków. Szacuje się, że modernizacja architektury finansowej poprzez włączenie do SEPA może przynieść Czarnogórze łączny roczny efekt gospodarczy sięgający stu sześćdziesięciu milionów euro, co odpowiada 2,3 procent PKB kraju.

Dla ponad 620 000 obywateli kraju przewiduje się wymierną korzyść w postaci wprowadzenia bezpłatnego roamingu mobilnego między Czarnogórą a UE, co ma nastąpić w 2026 roku. Wypowiedzi premiera Spajicia padły w kontekście Forum Rozszerzenia UE w Brukseli w listopadzie 2025 roku, gdzie ponownie potwierdził zobowiązanie do spełnienia wszystkich niezbędnych kryteriów, zwłaszcza w zakresie praworządności. Komisja Europejska, w swoim listopadowym pakiecie dotyczącym rozszerzenia w 2025 roku, potwierdziła, że Czarnogóra „jest na dobrej drodze” do osiągnięcia celu na rok 2028.

Czarnogóra jest obecnie uznawana za najbardziej zaawansowany kraj kandydujący pod względem przeprowadzanych reform, w tym tych dotyczących aspektów konstytucyjnych i sądowniczych. Kraj ten zamknął już sześć rozdziałów negocjacyjnych, co stanowi najlepszy wynik spośród wszystkich państw kandydujących. Zamknięcie rozdziału oznacza pomyślne zrealizowanie wymagań w danej dziedzinie i akceptację ze strony UE, przybliżając tym samym status pełnej integracji.

Premier wyraził nadzieję na sfinalizowanie rozmów akcesyjnych do końca 2026 roku, dążąc do zamknięcia wszystkich pozostałych rozdziałów do tego terminu. Jednakże, analitycy oraz przedstawiciele Parlamentu Europejskiego, w tym Marjan Šarec, zwracają uwagę, że utrzymanie obecnego tempa reform jest kluczowe. Szczególny nacisk należy położyć na obszary wrażliwe, takie jak wolność mediów, prawo wyborcze oraz skuteczną walkę z korupcją i przestępczością zorganizowaną. Mimo że kraj jednostronnie wprowadził euro jako walutę de facto już w 2002 roku, pełna integracja z europejską infrastrukturą płatniczą poprzez SEPA pozwoli wyeliminować fragmentaryczne i kosztowne kanały, które funkcjonowały przez ponad dwie dekady.

Połączenie konkretnych korzyści ekonomicznych z polityczną wolą, widoczną zarówno w koalicji rządzącej, jak i w opozycji w kwestii europejskiego kursu, stanowi solidny fundament do osiągnięcia statusu 28. członka UE do 2028 roku, pod warunkiem nieprzerwanego wypełniania wszystkich pozostałych zobowiązań.