Zatrzymania wysokich rangą urzędników UE w śledztwie dotyczącym oszustw przy przetargu Akademii Dyplomatycznej

We wtorek, 2 grudnia 2025 roku, organy ścigania w Belgii przeprowadziły serię zatrzymań wśród wpływowych europejskich urzędników. Działania te są bezpośrednim wynikiem dochodzenia zainicjowanego przez Europejskie Prokuraturę Publiczną (EPPO). Wśród zatrzymanych znalazła się Federica Mogherini, obecna Rektor Kolegium Europy, a także Stefano Sannino, Dyrektor Generalny DG NEAR w Komisji Europejskiej, który do początku 2025 roku pełnił funkcję Sekretarza Generalnego Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ). Trzecia osoba, również zajmująca wysokie stanowisko w Kolegium Europy, została zatrzymana równolegle z nimi.

Operacja ta obejmowała skoordynowane przeszukania przeprowadzone zarówno w głównej siedzibie ESDZ w Brukseli, jak i na terenie kampusu Kolegium Europy zlokalizowanego w Brugii. Europejski Urząd ds. Zwalczania Oszustw (OLAF) aktywnie wspierał tę inicjatywę prawną. Głównym przedmiotem zainteresowania śledztwa prowadzonego przez EPPO jest procedura przyznawania kontraktu na realizację programu szkoleniowego dla Europejskiej Akademii Dyplomatycznej, obejmującego lata 2021–2022.

Podstawowa teza śledczych zakłada, że przedstawiciele Kolegium Europy mogli uzyskać nieuprawniony dostęp do poufnych informacji dotyczących kryteriów oceny dokumentacji przetargowej. Taka sytuacja stawia pod znakiem zapytania uczciwość i rzetelność całej procedury konkurencyjnej. Aby umożliwić aresztowania, EPPO musiała uzyskać uchylenie immunitetu dyplomatycznego osób objętych postępowaniem.

Kariery zatrzymanych postaci nadają tej sprawie wyjątkowy rozgłos. Federica Mogherini w latach 2014–2019 piastowała prestiżowe stanowisko Wysokiego Przedstawiciela Unii do spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Z kolei Stefano Sannino pełnił funkcję Sekretarza Generalnego ESDZ od 2021 do 2024 roku, a od lutego 2025 roku kieruje już wspomnianą Dyrekcją Generalną NEAR.

Zarzuty postawione po przesłuchaniach przez Federalną Policję Sądową Belgii obejmują oszustwa przetargowe, korupcję, konflikt interesów oraz naruszenie tajemnicy zawodowej. Warto odnotować, że Kolegium Europy w 2022 roku nabyło nieruchomość w Brugii za kwotę około 3,2 miliona euro, która miała służyć zakwaterowaniu uczestników programu Akademii Dyplomatycznej – transakcja ta również znajduje się pod lupą śledczych.

Po zakończeniu przesłuchań przez belgijskie władze, wszystkie trzy zatrzymane osoby zostały zwolnione. Śledczy uznali, że nie stanowią one ryzyka ucieczki, jednak formalnie pozostają one w statusie podejrzanych. Dochodzenie, które rozpoczęło się na podstawie wewnętrznych kontroli administracyjnych przeprowadzonych przez OLAF, jest kontynuowane i z pewnością zaostrzy debatę publiczną dotyczącą konieczności podnoszenia standardów etycznych w strukturach administracyjnych Unii Europejskiej.