Obiekt Międzygwiazdowy 3I/ATLAS: Strumienie w Kształcie Litery X Kwestionują Jego Naturalne Pochodzenie

Obserwacje obiektu międzygwiazdowego 3I/ATLAS, który jest trzecim potwierdzonym gościem z innego układu gwiezdnego po 1I/'Oumuamua i 2I/Borisov, nadal budzą gorące dyskusje naukowe. Analiza wykonana 20 listopada 2025 roku przez zespół astronomów, w skład którego wchodzili Michael Jäger, G. Rehmann i E. Prosperi, ujawniła niecodzienną strukturę. Zaobserwowano dwa wąskie, proste dżety, ustawione względem siebie pod kątem prostym, prostopadle także do znanego ogona i antyogona obiektu. Utworzyły one wyraźny wzór przypominający literę X.

Te dżety, rozciągające się na dystans około miliona kilometrów, wykazują kinetykę, która stawia pod znakiem zapytania standardowe modele fizyki kometarnej. W tych modelach, ze względu na rotację jądra z okresem 16,16 godziny, spodziewano się raczej wzorów spiralnych lub falistych. Wykrycie tak prostych, prostopadłych strumieni jest anomalią, która zmusza naukowców do ponownej oceny mechanizmów wyrzutu materii z obiektów międzygwiazdowych.

Sam obiekt 3I/ATLAS został zlokalizowany 1 lipca 2025 roku w Chile za pomocą teleskopu ATLAS. W momencie rejestracji tych nietypowych dżetów znajdował się on w odległości 326 milionów kilometrów od Ziemi. Profesor Avi Loeb z Uniwersytetu Harvarda, analizując uzyskane dane, wysunął hipotezę, że jeśli te wyrzuty nastąpiły w pobliżu peryhelium 29 października 2025 roku, musiałyby one osiągnąć prędkość około 500 metrów na sekundę. Loeb argumentuje, że siły pływowe Słońca są niewystarczające, by nadać tak duży impuls. W jego opinii, może to sugerować zastosowanie mechanizmu chemicznego, charakterystycznego dla artefaktu o pochodzeniu technologicznym.

Choć to przypuszczenie nie jest powszechnie akceptowane przez środowisko naukowe, w tym przez oficjalne stanowisko NASA, to jednak doskonale uwypukla wyjątkowość 3I/ATLAS. Zagadkowość obiektu pogłębia także jego skład chemiczny. Obserwacje przeprowadzone za pomocą teleskopu Jamesa Webba (JWST) w sierpniu 2025 roku wykazały nietypowo wysoki stosunek tlenku węgla (CO) do wody – wartość ta była aż ośmiokrotnie wyższa niż przeciętne w kometach Układu Słonecznego. Niektórzy badacze spekulują, że może to być efekt wielomiliardowego oddziaływania galaktycznych promieni kosmicznych na powierzchnię obiektu podczas jego długiej podróży międzygwiezdnej, co mogło doprowadzić do powstania zwartej organicznej „skorupy”.

Warto pamiętać, że już wcześniej pojawiły się sygnały o nietypowym zachowaniu obiektu. Kiedy 3 października 2025 roku przelatywał obok Marsa w odległości około 29 milionów kilometrów, kamera HiRISE na pokładzie Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) zarejestrowała poświate w kształcie litery X, co było pierwszym zwiastunem jego niekonwencjonalnej natury.

Mimo tych wszystkich anomalii, przedstawiciele NASA, tacy jak Nick Fox i Amit Kshatriya, konsekwentnie utrzymują klasyfikację 3I/ATLAS jako komety. Tłumaczą oni te odchylenia faktem, że obiekt uformował się poza naszym Układem Słonecznym. Ciało to wykazuje największy mimośród orbitalny spośród wszystkich znanych obiektów międzygwiazdowych – wynosi on 6,137. Najbliższe zbliżenie do Ziemi zaplanowano na 19 grudnia 2025 roku, kiedy dystans skurczy się do około 270 milionów kilometrów, co da naukowcom kluczową szansę na dalszą szczegółową analizę.

Podczas gdy większość astronomów widzi w 3I/ATLAS po prostu zdrową kometę, która nie wykazuje oznak dezintegracji, hipoteza o technologicznym rodowodzie pozostaje w centrum uwagi, zwłaszcza w świetle niegrawitacyjnego przyspieszenia zarejestrowanego przez NASA. Nadchodzące obserwacje, w tym te prowadzone w ramach kampanii Międzynarodowej Sieci Ostrzegania przed Asteroidami (IAWN) od 27 listopada 2025 roku do 27 stycznia 2026 roku, będą miały fundamentalne znaczenie dla rozstrzygnięcia tego naukowego paradoksu, zanim 3I/ATLAS opuści nasz system na początku lat 30. XXI wieku.