Międzygwiazdowa kometa 3I/ATLAS i jej precyzyjne zbliżenie do sfery grawitacyjnej Jowisza w marcu 2026 roku podsyca spory o technologicznym pochodzeniu obiektu

Obiekt międzygwiazdowy 3I/ATLAS, trzeci potwierdzony gość spoza naszego Układu Słonecznego, zaraz po 'Oumuamua i 2I/Borisov, szykuje się do wyjątkowo precyzyjnego przelotu w pobliżu Jowisza. To wydarzenie, zaplanowane na 16 marca 2026 roku, budzi ogromne zainteresowanie, ponieważ przewidywana minimalna odległość zbliżenia niemal idealnie pokrywa się z granicą strefy grawitacyjnego panowania Jowisza, czyli jego sferą Hilla. Obiekt ten został zarejestrowany 1 lipca 2025 roku przez system teleskopów ATLAS, a jego hiperboliczna trajektoria, charakteryzująca się prędkością około 61 km/s, jednoznacznie potwierdziła jego pozasłoneczne pochodzenie.

Kluczowym elementem, który przyczynia się do tej niezwykłej precyzji, jest zaobserwowane przyspieszenie niegrawitacyjne, jakiego kometa doświadczyła w okolicach swojego peryhelium, które minęła 29 października 2025 roku. Dane z Laboratorium Napędu Odrzutowego NASA (JPL) wskazują, że to przyspieszenie wyniosło w przybliżeniu 5 × 10 -7 jednostek astronomicznych na dzień kwadrat. Astrofizyk Avi Loeb z Uniwersytetu Harvarda wysunął hipotezę, że to przyspieszenie mogło stanowić celową korektę kursu, niezbędną do osiągnięcia krytycznej strefy Jowisza. Obliczenia wykonane przy użyciu kodu NASA JPL Horizons sugerują, że prognozowana minimalna odległość przelotu to 53,445 miliona kilometrów, z marginesem błędu wynoszącym +/- 0,06 miliona kilometrów. Ta wartość jest niemal identyczna z obliczonym promieniem sfery Hilla dla Jowisza na ten dzień, który szacuje się na około 53,502 miliona kilometrów, co stanowi statystycznie niezwykłe zbieżność rzędu jednej do 26 000, biorąc pod uwagę orbitę Jowisza.

Sfera Hilla definiuje obszar, w którym grawitacyjne oddziaływanie planety przewyższa siły pływowe wywierane przez centralną gwiazdę, czyli Słońce, co umożliwia planecie utrzymywanie własnych księżyców. Jeśli 3I/ATLAS dotrze do granicy tej sfery, może to być interpretowane jako celowy manewr mający na celu uwolnienie sond lub urządzeń w punktach Lagrange’a L1 lub L2 na skraju grawitacyjnego zasięgu Jowisza. Aby obiekt poruszający się z taką prędkością (65,9 km/s) mógł zostać przechwycony, konieczne byłoby wyhamowanie o 2,2 km/s, czyli o prędkość ucieczki. Zainteresowanie Jowiszem jako potencjalnym celem dla pozaziemskich misji zwiadowczych rośnie, a wykrycie zaawansowanych technologicznie satelitów w jego systemie, które nie zostały wystrzelone przez ziemskie agencje, mogłoby stanowić pośrednie potwierdzenie tej teorii.

Obserwacje komety trwają nieprzerwanie. Dane niezbędne do prognozowania trajektorii, w tym wspomniane przyspieszenie niegrawitacyjne, pozyskano między innymi dzięki aparaturze Europejskiej Agencji Kosmicznej, jak na przykład ExoMars Trace Gas Orbiter. NASA zaangażowało do 12 swoich zasobów, włączając łazik Perseverance oraz stację Mars Reconnaissance Orbiter, w celu uzyskania szczegółowych obrazów. Oficjalne stanowiska, w tym zastępcy dyrektora NASA, Amita Kshatriya, stanowczo podkreślają, że wszystkie obserwowane charakterystyki jednoznacznie wskazują na to, iż 3I/ATLAS jest kometą pochodzenia naturalnego, pomimo pojawiających się spekulacji. Istnieje realna możliwość, że sonda NASA Juno, obecnie orbitująca wokół Jowisza, zostanie wykorzystana do dalszego badania obiektu w momencie jego maksymalnego zbliżenia w marcu 2026 roku. Prognozy wskazują, że kometa opuści Układ Słoneczny na początku lat 30. XXI wieku, kierując się w stronę gwiazdozbioru Bliźniąt.