Macron lanceert 10 maanden vrijwillige dienstplicht ter versterking van het leger te midden van dreigingen

Op 27 november 2025 heeft de Franse president Emmanuel Macron officieel de introductie aangekondigd van een nieuwe, betaalde Nationale Vrijwilligersdienst van tien maanden. Het doel van deze maatregel is het versterken van de capaciteit van de strijdkrachten van het land. De aankondiging deed hij tijdens een toespraak op de kazerne van de 27e Bergjagersbrigade in Varces-Allières-et-Risset, gelegen in de Franse Alpen.

Deze strategische stap, die in de zomer van 2026 van start moet gaan, is een directe reactie op de verslechterende geopolitieke situatie. Met name de dreiging die uitgaat van de Russische Federatie en de bredere herbezinning op defensiemodellen in Europa spelen hierbij een rol. Macron benadrukte dat dit initiatief de band tussen de natie en het leger moet verstevigen, de staatsveerkracht moet vergroten en de jeugd beter moet voorbereiden. Hij maakte duidelijk dat dit géén terugkeer is naar de dienstplicht, die in 1997 werd afgeschaft. Het nieuwe programma richt zich primair op Franse mannen en vrouwen tussen de 18 en 19 jaar, hoewel alle meerderjarigen welkom zijn om deel te nemen.

De structuur van de dienst voorziet in een initiële maand algemene training. Deze omvat basale wapenvaardigheid en militaire drill. Daarna volgen negen maanden dienst bij nationale eenheden, waar taken worden uitgevoerd die vergelijkbaar zijn met die van het actieve leger. Vrijwilligers ontvangen een officiële militaire status, uniformen, uitrusting en een maandelijkse vergoeding variërend van 900 tot 1000 euro. De president legde expliciet de nadruk op het feit dat deelnemers aan deze dienst niet uitgezonden zullen worden naar zones van actieve gevechten in het buitenland, zoals bijvoorbeeld Oekraïne.

Met dit initiatief wil Frankrijk het reservistenbestand van de strijdkrachten, dat momenteel rond de 200.000 militairen telt, aanzienlijk uitbreiden. De eerste wervingsronde voor de zomer van 2026 is gepland voor 2.000 tot 3.000 personen. De langetermijnambitie is om tegen 2035 jaarlijks 50.000 vrijwilligers te werven. Dit sluit aan bij het algemene plan om het totale aantal reservisten tegen 2030 op te schroeven naar 100.000, tegenover de huidige ruim 40.000. Deze maatregel valt ook binnen de context van een forse verhoging van de defensiebegroting; deze moet tegen 2027 64 miljard euro bedragen, wat een verdubbeling is ten opzichte van 2017, toen het budget 32 miljard euro bedroeg.

Dit vrijwillige model vervangt de minder succesvolle Universele Nationale Dienst, die in 2019 werd gelanceerd en eerder door de Rekenkamer bekritiseerd werd wegens onduidelijke doelstellingen en kostenoverschrijdingen. De recente opmerkingen van de Chef van de Generale Staf van de Strijdkrachten, Generaal Fabien Mandon, over de noodzaak om voorbereid te zijn op het ‘verlies van hun kinderen’ in een hypothetisch hoogintensief conflict, veroorzaakten publieke opschudding. Dit dwong Macron tot een verduidelijking van de defensieprioriteiten. Het Élysée merkt echter op dat een Elabe-enquête aantoonde dat 73% van de Fransen positief staat tegenover het idee van een vrijwillige dienst.

Door deze dienst in te voeren, plaatst Frankrijk zich in het rijtje van andere Europese naties, zoals Duitsland en Denemarken, die eveneens hun defensiestrategieën herzien gezien de veranderende internationale veiligheidsarchitectuur. President Macron benadrukte dat hij geen voorstander is van een terugkeer naar de verplichte dienstplicht. Echter, in uitzonderlijke crisissituaties zou het parlement een oproep kunnen goedkeuren, maar dan uitsluitend gericht op die burgers die eerder al interesse hebben getoond in de vrijwillige dienst.