Tổng thống Macron Khởi xướng Chương trình Nghĩa vụ Quốc gia Tự nguyện 10 Tháng nhằm Củng cố Lực lượng Vũ trang Giữa Bối cảnh Đe dọa

Vào ngày 27 tháng 11 năm 2025, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã chính thức công bố việc triển khai một chương trình mới mang tên Nghĩa vụ Quốc gia Tự nguyện (Voluntary National Service), kéo dài 10 tháng và có trả lương. Mục tiêu cốt lõi của sáng kiến này là tăng cường năng lực sẵn sàng chiến đấu của Lực lượng Vũ trang Pháp. Thông báo quan trọng này được đưa ra trong bài phát biểu của ông tại căn cứ Lữ đoàn Bộ binh miền núi số 27, tọa lạc tại Vars-Allier-et-Risset, thuộc dãy Alps của Pháp.

Biện pháp mang tính chiến lược này, dự kiến bắt đầu vào mùa hè năm 2026, là phản ứng trực tiếp trước tình hình địa chính trị ngày càng căng thẳng, đặc biệt là mối đe dọa tiềm tàng từ Liên bang Nga, cùng với sự đánh giá lại toàn diện về các mô hình phòng thủ trên khắp châu Âu. Ông Macron nhấn mạnh rằng sáng kiến này nhằm mục đích thắt chặt mối liên kết giữa quốc gia và quân đội, nâng cao khả năng phục hồi của nhà nước và cải thiện kỹ năng cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, Tổng thống khẳng định đây không phải là sự quay trở lại chế độ quân dịch bắt buộc, vốn đã bị bãi bỏ từ năm 1997. Chương trình mới chủ yếu hướng đến công dân Pháp cả nam và nữ trong độ tuổi từ 18 đến 19, mặc dù người trưởng thành ở các độ tuổi khác cũng được khuyến khích tham gia.

Về mặt cấu trúc, chương trình sẽ bao gồm một tháng huấn luyện cơ bản, tập trung vào các kỹ năng sử dụng vũ khí căn bản và huấn luyện đội hình. Sau đó, các tình nguyện viên sẽ dành chín tháng phục vụ trong các đơn vị quốc gia, thực hiện các nhiệm vụ tương tự như những gì quân đội chính quy đang đảm nhiệm. Những người tham gia sẽ được hưởng quy chế quân nhân chính thức, trang bị quân phục, trang thiết bị đầy đủ, cùng với khoản trợ cấp hàng tháng dao động từ 900 đến 1000 euro. Tổng thống đặc biệt lưu ý rằng dịch vụ này hoàn toàn loại trừ khả năng điều động người tham gia đến các khu vực giao tranh ác liệt ở nước ngoài, ví dụ như lãnh thổ Ukraine.

Sáng kiến này được kỳ vọng sẽ làm gia tăng đáng kể thành phần dự bị của Lực lượng Vũ trang Pháp, vốn hiện có khoảng 200.000 quân nhân tại ngũ. Đợt tuyển quân ban đầu vào mùa hè năm 2026 dự kiến sẽ thu hút khoảng 2.000 đến 3.000 người. Mục tiêu dài hạn là đạt được con số tuyển mộ thường niên là 50.000 tình nguyện viên vào năm 2035. Điều này phù hợp với kế hoạch tổng thể nhằm nâng tổng số quân dự bị lên 100.000 người vào năm 2030, so với mức hơn 40.000 hiện tại. Động thái này cũng nằm trong bối cảnh ngân sách quốc phòng của đất nước đang được tăng cường mạnh mẽ, dự kiến sẽ đạt 64 tỷ euro vào năm 2027, gấp đôi so với mức 32 tỷ euro ghi nhận vào năm 2017.

Mô hình tự nguyện này thay thế cho Chương trình Nghĩa vụ Quốc gia Phổ cập (Universal National Service) kém thành công hơn, được khởi động vào năm 2019, vốn đã từng bị Phòng Kiểm toán Nhà nước chỉ trích vì mục tiêu không rõ ràng và vượt quá ngân sách. Những phát biểu gây tranh cãi của Tổng Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang, Tướng Fabien Mandon, về sự cần thiết phải sẵn sàng “chấp nhận mất mát con em mình” trong một cuộc xung đột cường độ cao giả định, đã gây ra nhiều phản ứng trong dư luận, buộc ông Macron phải làm rõ các ưu tiên quốc phòng. Tuy nhiên, theo thông tin từ Điện Élysée, một cuộc thăm dò của Elabe cho thấy 73% người dân Pháp bày tỏ thái độ tích cực đối với ý tưởng về nghĩa vụ tự nguyện này.

Việc đưa ra chương trình này đặt Pháp vào cùng hàng ngũ với các quốc gia châu Âu khác, chẳng hạn như Đức và Đan Mạch, những nước cũng đang xem xét lại chiến lược quốc phòng của mình trước sự thay đổi của kiến trúc an ninh quốc tế. Tổng thống Macron nhấn mạnh rằng dù ông không thấy cần thiết phải khôi phục chế độ bắt buộc, nhưng trong những tình huống khủng hoảng đặc biệt, Quốc hội vẫn có quyền phê chuẩn việc trưng tập, và việc trưng tập này sẽ chỉ áp dụng đối với những công dân đã từng thể hiện sự quan tâm đến chương trình nghĩa vụ tự nguyện trước đó.