Archeologen Ontdekken Maya-Beeldhouwwerk van 'Oudere Heer' Tijdens Infrastructuurwerkzaamheden in Yucatán

Tijdens grootschalige reddingswerkzaamheden die het infrastructuurproject 'Maya-Trein' in Mexico begeleiden, hebben archeologen van het Nationaal Instituut voor Antropologie en Geschiedenis (INAH) halverwege november 2025 een significante vondst gedaan. Deze ontdekking, gedaan in de staat Yucatán, levert cruciale nieuwe inzichten op over de vroege architectonische en symbolische gebruiken op het schiereiland.

De opgravingen vonden plaats nabij de spoorlijn Frente 2 Mérida–Progreso, op gemeenschapsgrond in de regio Sierra Papacal. Het middelpunt van de ontdekking was een kalkstenen sculptuur van ongeveer 45 centimeter hoog, die vermoedelijk het gelaat van een 'oudere heer' of een hooggeplaatste functionaris uitbeeldt. De kenmerkende gelaatstrekken, waaronder diepliggende oogkassen, een platte neus en uitgesproken lippen, sluiten naadloos aan bij de stijlperioden van de vroege Maya-beschaving. Dit artefact wordt gedateerd in de Preklassieke periode (2500 v.Chr. – 200 n.Chr.), wat een verdere studie van de oorsprong van monumentale kunst in deze regio mogelijk maakt.

Het beeldhouwwerk werd aangetroffen in de directe nabijheid van een ovaalvormige constructie. Dit bouwwerk meet circa 5,8 bij 4,3 meter en is opgetrokken uit dubbele kalkstenen blokken, waarbij de ingang naar het westen is georiënteerd. De precieze locatie van het artefact – achter de noordelijke deurpost, naast een dikke muur bij een zitbank – duidt op een doelbewuste plaatsing. Archeologen speculeren dat deze structuur mogelijk diende als een toegangsbaken of een welkomstteken, dat de toegang tot een afgebakend of publiek domein markeerde. Dit patroon is typerend voor rituele gebieden uit de Preklassieke tijd.

Deze vondst, officieel geregistreerd op 10 november 2025, helpt onderzoekers de symbolische betekenis van dergelijke markeringen en de mogelijke functie van publieke ruimtes binnen vroege Maya-gemeenschappen in het noorden van Yucatán beter te doorgronden. Het 'Maya-Trein' project, waarvan de bouw in juni 2020 van start ging, gaat gepaard met omvangrijke archeologische reddingsacties langs de gehele route. Na afronding van het veldwerk zal het beeldhouwwerk worden overgebracht naar een gespecialiseerd laboratorium voor conservering en gedetailleerde analyse door deskundigen van INAH.

Deze kalkstenen reliëf, als onderdeel van de bredere context van vroege nederzettingen, stelt onderzoekers in staat om artistieke stijlen te vergelijken die later invloed uitoefenden op de ontwikkeling van monumentale beeldhouwkunst, onder meer in centra zoals Kaminaljuyu in Guatemala. De analyse van dit nabij Mérida gevonden artefact levert een waardevolle bijdrage aan ons begrip van hoe de vroege architectonische en symbolische praktijken van de Maya's vorm kregen. Het is een puzzelstukje dat de culturele gelaagdheid van het schiereiland blootlegt.