ReShark: Luipaardhaaien keren terug naar Raja Ampat

In de wateren van Raja Ampat, Indonesië, wordt met het ReShark-initiatief actief gewerkt aan het herstel van de populaties van de ernstig bedreigde Indo-Pacifische luipaardhaai. Dit baanbrekende project, gestart in 2023, brengt deze haaien terug naar riffen waar ze voorheen verdwenen.

ReShark is een wereldwijde samenwerking met meer dan 70 partners, waaronder overheidsinstanties, aquaria, natuurbeschermingsorganisaties en academische instellingen. Het project maakt gebruik van overtollige eieren van erkende aquaria, die naar broedkamers in Raja Ampat worden getransporteerd. Tot op heden zijn er 126 eieren verscheept, 82 jongen uitgekomen en 39 vrijgelaten in het wild. Het doel is om jaarlijks 50 tot 75 haaien uit te zetten, met de verwachting een levensvatbare populatie binnen tien jaar te vestigen.

De Indo-Pacifische luipaardhaai, ook wel bekend als de zebrahaai, werd ooit massaal aangetroffen in de Koraal Driehoek, een gebied met uitzonderlijke mariene biodiversiteit. Echter, door overbevissing en habitatverlies is de soort nu ernstig bedreigd; de populatie in de regio is de afgelopen 50 jaar naar schatting gehalveerd. Ondanks inspanningen zoals beschermde mariene gebieden en visverboden, hebben deze haaien niet gereageerd zoals andere bedreigde soorten.

Lokale gemeenschappen spelen een cruciale rol in het succes van ReShark. Indonesiërs worden opgeleid om de broedkamers te beheren en kinderen helpen bij het voeren van de jonge haaien. Deze gemeenschapsbetrokkenheid bevordert een gevoel van verantwoordelijkheid en ondersteunt duurzaam ecotoerisme. Het succes van ReShark heeft ook andere initiatieven geïnspireerd, zoals het 'StAR Project Thailand', dat in mei 2025 werd gelanceerd om de luipaardhaai in Thaise wateren te beschermen. Dit project, dat begon met een citizen science-initiatief genaamd 'Spot the leopard shark – Thailand', heeft al meer dan 1.332 foto's verzameld en 278 individuele luipaardhaaien geïdentificeerd tussen 2004 en 2025.

De inspanningen in Raja Ampat worden versterkt door de bestaande beschermde mariene gebieden, die sinds 2012 een haai- en mantasanctuarium vormen en een veilige omgeving bieden voor de haaien. Deze bescherming is essentieel voor het herstel van de luipaardhaai, aangezien gerichte jacht in het verleden de populatie drastisch heeft verminderd.

Het ReShark-project toont de kracht van internationale samenwerking aan en biedt een model voor het herstellen van mariene soorten die door menselijke activiteiten zijn aangetast. Het project benadrukt niet alleen het belang van het behoud van de luipaardhaai, maar ook de rol die aquaria spelen als actieve partners in natuurbescherming.