Động đất 7,5 độ Richter rung chuyển miền Bắc Nhật Bản, kích hoạt cảnh báo sóng thần

Một trận động đất mạnh 7,5 độ Richter đã làm rung chuyển khu vực phía Bắc Nhật Bản vào đêm thứ Hai, ngày 8 tháng 12 năm 2025, gây ra những tác động tức thời và kích hoạt các biện pháp ứng phó khẩn cấp trên diện rộng. Tâm chấn của trận động đất được xác định nằm ngoài khơi bờ biển Thái Bình Dương thuộc tỉnh Aomori, với độ sâu tâm chấn là 50 kilômét theo các báo cáo ban đầu, sau đó được điều chỉnh từ 7,6 xuống 7,5 độ Richter. Cú sốc này đã đạt đến cường độ trên 6 trên thang đo địa chấn bảy cấp của Nhật Bản tại khu vực Đông Bắc, một mức độ rung chuyển đủ mạnh để gây khó khăn nghiêm trọng cho việc đứng vững hoặc di chuyển mà không cần bò.

Tính đến sáng ngày 9 tháng 12, cơ quan chức năng đã ghi nhận ít nhất 30 trường hợp thương vong, chủ yếu do các vật thể rơi trúng trong nhà cửa và cơ sở thương mại. Ngay sau sự kiện địa chất này, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) đã nhanh chóng ban hành cảnh báo sóng thần đặc biệt cho các vùng ven biển Hokkaido và bờ biển Sanriku, lần đầu tiên áp dụng cơ chế này kể từ tháng 12 năm 2022. Cảnh báo ban đầu dự báo sóng thần có thể cao tới 3 mét, dẫn đến việc chính quyền địa phương phải sơ tán khẩn cấp hơn 20.000 người dân khỏi các khu vực ven biển thuộc Hokkaido, Aomori và Iwate. Tuy nhiên, các đợt sóng quan sát được tại các cảng như Kuji (tỉnh Iwate) chỉ đạt mức tối đa 70 centimet, và đến 6 giờ 20 phút sáng ngày 9 tháng 12, JMA đã dỡ bỏ hoàn toàn cảnh báo do mức độ thực tế thấp hơn dự kiến.

Hệ thống giao thông công cộng đã phản ứng thận trọng trước sự kiện. Tập đoàn Đường sắt Đông Nhật Bản (JR East) đã tạm dừng hoạt động của tuyến tàu cao tốc Shinkansen trên đường Tohoku, cụ thể là giữa ga Morioka (tỉnh Iwate) và Shin-Aomori (tỉnh Aomori) để kiểm tra đường ray. Trong quá trình gián đoạn, ba đoàn tàu siêu tốc bị đình trệ tạm thời; hai đoàn đã tiếp tục hành trình, nhưng một đoàn tàu vẫn bị giữ lại với 94 hành khách bị ảnh hưởng. JR East đang phát triển thế hệ tàu E10 mới, dự kiến hoàn thành vào mùa Thu năm 2027, với mục tiêu giảm 15% khoảng cách dừng sau khi phanh để tăng cường an toàn trong các sự kiện địa chấn.

Chính phủ Nhật Bản, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Sanae Takaichi, người nhậm chức vào ngày 21 tháng 10 năm 2025, đã nhanh chóng vào cuộc ứng phó. Thủ tướng Takaichi nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì cảnh giác cao độ, khuyến cáo người dân sẵn sàng cho khả năng xảy ra dư chấn lớn. Chánh Văn phòng Nội các Minoru Kihara và Bộ trưởng Quốc phòng Shinjiro Koizumi xác nhận việc huy động toàn lực lượng ứng phó. Ngoài ra, các nhà máy điện hạt nhân trong khu vực, bao gồm Higashidōri và Onagawa, không báo cáo bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, mặc dù có ghi nhận mất điện tại khoảng 2.700 hộ gia đình ở Aomori.

Sự kiện này gợi nhớ đến thảm họa năm 2011 với cường độ 9,0 độ Richter. Các nhà khoa học, như Giáo sư Yoshihiro Hiramatsu từ Đại học Kanazawa, nhận định trận động đất lần này có thể bắt nguồn từ một mảng kiến tạo chưa bị vỡ trong sự kiện năm 2011. Chính quyền đã ban hành cảnh báo về nguy cơ dư chấn lớn trên diện rộng từ Hokkaido đến Chiba, nhấn mạnh khả năng tạo tiền đề cho một đợt địa chấn lớn hơn trong vòng một tuần tới. Công tác đánh giá thiệt hại bao gồm việc triển khai các phương tiện giám sát tiên tiến, như máy bay F-35 và trực thăng SH-60, từ các căn cứ như Misawa để thu thập dữ liệu trực quan.