Berlin và Ankara Mở Ra Chương Mới Giữa Bối Cảnh Thảo Luận về EU và An ninh

Vào thứ Sáu, ngày 28 tháng 11 năm 2025, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã có mặt tại Berlin để tiến hành cuộc gặp song phương chính thức đầu tiên với người đồng cấp Đức, ông Johann Wadepuhl, người nhậm chức vào tháng 5 năm 2025. Cuộc gặp diễn ra tại trụ sở Bộ Ngoại giao Đức với mục tiêu thổi luồng sinh khí mới vào quan hệ song phương. Mặc dù tiến trình Thổ Nhĩ Kỳ gia nhập Liên minh Châu Âu vẫn đang trong giai đoạn trì trệ, sự phối hợp về các vấn đề an ninh khu vực giữa hai nước lại cho thấy những dấu hiệu tích cực. Chuyến thăm của ông Fidan diễn ra sau hàng loạt các tiếp xúc cấp cao gần đây, bao gồm chuyến thăm Ankara của Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Tổng thống Frank-Walter Steinmeier vào cuối năm 2025, cũng như chuyến thăm của ông Wadepuhl tới Ankara vào ngày 17 tháng 10 năm 2025, nơi vấn đề Gaza đã được thảo luận kỹ lưỡng.

Trọng tâm của các cuộc đàm phán xoay quanh việc tăng cường mối quan hệ song phương và triển vọng hội nhập châu Âu của Thổ Nhĩ Kỳ, vốn vẫn là mục tiêu chiến lược của Ankara. Ngoại trưởng Wadepuhl đã nhấn mạnh sự cần thiết phải “mở ra một chương mới” trong quan hệ, khẳng định rằng việc thúc đẩy hợp tác giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ phục vụ lợi ích quốc gia của Đức. Tuy nhiên, ông cũng nêu rõ rằng các Tiêu chí Copenhagen liên quan đến pháp quyền và dân chủ vẫn là những điều kiện “không thể thương lượng” đối với tư cách thành viên EU. Đáp lại, Ngoại trưởng Fidan bày tỏ sự thất vọng về tình trạng “bế tắc” trong tiến trình đàm phán, đồng thời thúc giục việc mở lại các chương đàm phán, tái khẳng định thiện chí của Ankara trong việc tuân thủ “luật chơi”.

Một điểm nhấn quan trọng khác là các vấn đề an ninh châu Âu, nơi Đức đang tích cực ủng hộ việc Thổ Nhĩ Kỳ tham gia Kế hoạch Hành động An ninh Châu Âu (SAFE). Ông Wadepuhl mô tả Thổ Nhĩ Kỳ là một “đối tác địa chiến lược” không thể thay thế và là đồng minh đáng tin cậy của NATO. Ông kêu gọi mở chương trình SAFE cho Ankara, với ngân sách dự kiến lên tới 150 tỷ Euro, nhằm mục đích mua sắm quốc phòng chung. Chương trình SAFE, được Hội đồng Châu Âu thông qua vào ngày 27 tháng 5 năm 2025, được thiết kế để đẩy nhanh khả năng sẵn sàng phòng thủ của các quốc gia thành viên. Ông Fidan nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia của Thổ Nhĩ Kỳ vào cơ chế SAFE đối với an ninh chung của châu Âu, viện dẫn kinh nghiệm tác chiến thực tế và ngành công nghiệp quốc phòng phát triển của đất nước.

Khía cạnh kinh tế vẫn là nền tảng vững chắc cho sự hợp tác này, với Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ tại châu Âu. Kim ngạch thương mại song phương đã đạt mốc 47,5 tỷ USD vào năm 2024, trong khi mục tiêu mà giới lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ đề ra trước đó là 60 tỷ USD. Dựa trên số liệu tám tháng đầu năm 2025, xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Đức đã đạt 13,1 tỷ USD, minh chứng cho nhu cầu cao đối với hàng hóa Thổ Nhĩ Kỳ. Hơn nữa, với hơn ba triệu người gốc Thổ Nhĩ Kỳ đang sinh sống tại Đức, điều này cho thấy mối liên kết xã hội sâu sắc giữa hai quốc gia.

Trong cuộc họp báo chung, hai bộ trưởng đã thảo luận về các cuộc xung đột khu vực, bao gồm chiến sự tại Ukraine và tình hình ở Gaza, nơi Đức đã gửi lời cảm ơn đến Thổ Nhĩ Kỳ vì vai trò trung gian trong việc đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Tuy nhiên, những vấn đề nhạy cảm như nhân quyền vẫn chưa được giải quyết trực tiếp. Điều này được thể hiện qua việc hai bộ trưởng từ chối bình luận về câu hỏi cụ thể của phóng viên Hans Brandt từ DW liên quan đến vụ bắt giữ Fatih Altaylı. Cuộc đối thoại dự kiến sẽ được nối lại: Phiên họp tiếp theo của cơ chế đối thoại chiến lược đã được ấn định vào nửa đầu năm 2026.