Almanya ve Türkiye Yeni Bir Sayfa Açıyor: AB ve Güvenlik Tartışmaları Eşliğinde

Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 28 Kasım 2025 Cuma günü Berlin’e resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. Bu ziyaret, Mayıs 2025’te göreve başlayan Alman mevkidaşı Johann Wadepuhl ile ilk resmi ikili görüşmeye sahne oldu. Almanya Dışişleri Bakanlığı binasında gerçekleşen zirvenin temel amacı, ikili ilişkilerin canlandırılmasıydı. Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne katılım süreci devam eden bir durgunluk yaşasa da, iki ülke arasındaki bölgesel güvenlik konularındaki koordinasyonun arttığı gözlemleniyor.

Fidan’ın bu ziyareti, kısa süre önce gerçekleşen üst düzey temasların bir devamı niteliğindeydi. Almanya Şansölyesi Friedrich Merz ile Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'in 2025 yılının sonlarında Ankara'ya gerçekleştirdiği ziyaretler ve Wadepuhl'un 17 Ekim 2025'te Gazze'deki durumu görüşmek üzere Ankara'da bulunması, diplomatik trafiğin yoğunluğunu gösteriyor.

Görüşmelerin ana gündem maddesi, iki ülke arasındaki bağların güçlendirilmesi ve Türkiye'nin stratejik hedefi olan Avrupa entegrasyonunun geleceğiydi. Bakan Wadepuhl, ilişkilerde “yeni bir sayfa açılması” gerekliliğini vurguladı. Almanya’nın ulusal çıkarlarına, AB ile Türkiye arasındaki iş birliğinin derinleşmesinin hizmet ettiğini belirtti. Ancak, AB üyeliği için hukukun üstünlüğü ve demokrasiye dair Kopenhag Kriterleri'nin hâlâ “tartışmaya kapalı” olduğunu net bir dille ifade etti. Bakan Fidan ise müzakere sürecindeki bu “kilitlenme” durumundan duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, müzakere fasıllarının yeniden açılması yönündeki ısrarını yineledi ve Ankara'nın oyunun kurallarına uyma konusundaki kararlılığını teyit etti.

Avrupa güvenliği meselesi, görüşmelerde özel bir yer tuttu. Almanya, Türkiye'nin Avrupa Güvenlik Eylem Planı'na (SAFE) dahil edilmesi konusunda aktif bir savunuculuk sergiliyor. Wadepuhl, Türkiye'yi vazgeçilmez bir “jeostratejik ortak” ve güvenilir bir NATO müttefiki olarak nitelendirdi. Kendisi, ortak savunma alımları için ayrılmış 150 milyar Euro bütçeli SAFE programının Ankara’ya açılmasını önerdi. Avrupa Konseyi tarafından 27 Mayıs 2025'te kabul edilen SAFE programı, üye ülkelerin savunma hazırlıklarını hızlandırmayı hedefliyor. Fidan, Türkiye'nin operasyonel tecrübesi ve gelişmiş savunma sanayisiyle SAFE mekanizmasına katılımının, genel Avrupa güvenliği için hayati önem taşıdığını belirtti.

İkili ilişkilerin temel taşı olan ekonomik boyut da masaya yatırıldı. Almanya, Türkiye'nin Avrupa'daki en büyük ticaret ortağı konumunu sürdürüyor. İki ülke arasındaki toplam ticaret hacmi 2024 yılında 47,5 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştı; Türkiye yönetimi ise bu rakamı 60 milyar dolara çıkarma hedefini daha önce açıklamıştı. 2025 yılının ilk sekiz ayına ait veriler, Türkiye'den Almanya'ya yapılan ihracatın şimdiden 13,1 milyar dolara ulaştığını gösteriyor ki bu da Türk mallarına olan yüksek talebi kanıtlıyor. Ayrıca, Almanya'da yaşayan üç milyondan fazla Türk kökenli vatandaş, iki devlet arasındaki derin toplumsal bağların somut bir göstergesidir.

Bakanların ortak basın toplantısında, bölgesel çatışmalar ele alındı. Ukrayna savaşı ve Gazze'deki durum konuşuldu. Almanya, ateşkes sağlanmasında Türkiye'nin üstlendiği arabuluculuk rolü için teşekkürlerini sundu. Ancak, insan hakları gibi hassas konulara doğrudan değinilmedi. Bu durum, DW muhabiri Hans Brandt’ın Fatih Altaylı’nın tutuklanmasına ilişkin spesifik sorusuna bakanların yanıt vermekten kaçınmasıyla somutlaştı. Diplomatik temasların devam edeceği teyit edildi; bir sonraki stratejik diyalog mekanizması toplantısının 2026 yılının ilk yarısında yapılması planlanıyor.