Giáo sư Đại học Uppsala Đề xuất Ý thức là Trường Phổ quát Cơ bản

Giáo sư Maria Strømme, một nhà nghiên cứu nổi tiếng về công nghệ nano tại Đại học Uppsala, đã công bố một khuôn khổ lý thuyết vào năm 2025, được đăng trên tạp chí khoa học AIP Advances, nơi nó được chọn làm bài báo xuất sắc nhất của số tạp chí và xuất hiện trên trang bìa.

Công trình này đưa ra một quan điểm mới: ý thức không phải là sản phẩm phụ của hoạt động não bộ mà là một trường cơ bản, nền tảng chi phối toàn bộ vũ trụ. Sự chuyển dịch này đánh dấu một bước tiến lớn đối với học giả này, người thường tập trung vào kỹ thuật vật liệu và khoa học nano. Luận điểm cốt lõi của mô hình Strømme là ý thức đóng vai trò là chất nền sơ cấp của thực tại, trong khi vật chất vật lý chỉ là một hệ quả thứ cấp. Khái niệm này gợi nhớ đến những suy tư ban đầu của các nhà vật lý như Einstein và Schrödinger, những người cũng đã xem xét liệu thế giới quan sát được có phải là nền tảng hay không.

Theo khuôn khổ này, sự tách biệt cá nhân mà chúng ta cảm nhận được là một ảo ảnh, với nhận thức cá nhân chỉ là sự kích thích cục bộ bên trong trường phổ quát đó. Giáo sư Strømme đã xây dựng mô hình toán học này dựa trên các nguyên tắc cơ bản của cơ học lượng tử, bao gồm sự phá vỡ đối xứng và các dao động lượng tử, nhằm kết nối vật lý lượng tử với triết học phi nhị nguyên.

Một hệ quả quan trọng của bản chất cơ bản này là gợi ý về sự tồn tại sau khi chết. Khung lý thuyết cho rằng ý thức không chấm dứt khi cơ thể qua đời mà sẽ hòa nhập trở lại vào trường nền tảng phổ quát, giống như một con sóng trở về đại dương. Giáo sư Strømme nhấn mạnh rằng quan điểm này đang nhanh chóng trở thành một "sự tất yếu khoa học" thay vì chỉ là một lĩnh vực triết học thuần túy.

Mô hình này còn đề xuất rằng thực tại mà chúng ta trải nghiệm là một biểu hiện của các nguyên tắc sâu xa hơn, một quan điểm phù hợp với các lý thuyết hấp dẫn lượng tử và lý thuyết thông tin gần đây. Lý thuyết này cung cấp những lời giải thích khoa học tiềm năng cho các hiện tượng hiện đang nằm ngoài phạm vi của khoa học chính thống. Các Trải nghiệm Cận tử (NDEs) có thể được lý giải là sự "tiếp cận bất thường" đến trường sâu hơn trong thời gian não bộ bị suy giảm chức năng. Hơn nữa, nó mở ra cơ sở cho các hiện tượng như thần giao cách cảm và ngoại cảm, vì việc truyền tải thông tin có thể diễn ra xuyên suốt trường phổ quát chung này.

Giáo sư Strømme cũng đề cập đến sự tương đồng với các văn bản tôn giáo lớn như Kinh thánh, Kinh Koran và Vệ Đà, vốn mô tả một ý thức kết nối, mặc dù bằng ngôn ngữ ẩn dụ. Việc kiểm chứng lý thuyết này có thể liên quan đến việc quan sát sự "đồng bộ hóa" có thể đo lường được trong các bản quét não của những cá nhân đang thiền định hoặc trải qua sự điều chỉnh cảm xúc cao độ. Nghiên cứu này cố gắng hợp nhất vật lý lượng tử với triết học phi nhị nguyên bằng các công cụ toán học, coi ý thức là một thực thể nền tảng, tương tự như các trường vật lý khác. Những người hoài nghi cảnh báo rằng những tuyên bố này mang tính suy đoán cao và mâu thuẫn với bằng chứng đã được thiết lập vốn liên kết ý thức một cách nghiêm ngặt với hoạt động của não bộ. Mặc dù vậy, mô hình này đưa ra các dự đoán có thể kiểm chứng được trong vật lý, khoa học thần kinh và vũ trụ học, đòi hỏi một sự điều tra liên ngành mới về bản chất của ý thức.