Hoogleraar Strømme van Uppsala presenteert theorie over bewustzijn als fundamenteel veld

Professor Maria Strømme van de Universiteit van Uppsala introduceerde in 2025 een theoretisch raamwerk waarin zij postuleert dat bewustzijn geen voortvloeiende eigenschap van de biologische hersenen is, maar een fundamenteel veld dat de kosmos onderbouwt. De theorie, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift AIP Advances, werd tevens geselecteerd als het meest significante artikel van die uitgave en sierde de voorpagina.

De centrale stelling van het model is dat bewustzijn de primaire substantie van de werkelijkheid vormt, waarbij fysieke materie als een secundair, afgeleid effect wordt beschouwd. Dit concept bouwt voort op eerdere overwegingen binnen de kwantumfysica, geopperd door denkers als Albert Einstein en Erwin Schrödinger. Professor Strømme, wier reguliere onderzoek zich richt op nanotechnologie, stelt dat structuren als tijd, ruimte en materie hieruit voortvloeien.

Volgens dit raamwerk is de waargenomen individuele afscheiding een illusie; persoonlijke gewaarwording vertegenwoordigt slechts een gelokaliseerde excitatie binnen dit allesomvattende universele veld. Een cruciaal gevolg hiervan is de suggestie van postmortale continuïteit: het bewustzijn eindigt niet bij fysiek overlijden, maar keert terug naar het achtergrondveld van het universum, vergelijkbaar met een golf die in de oceaan terugkeert.

Dit theoretische model biedt potentiële wetenschappelijke verklaringen voor fenomenen die buiten gevestigde kaders vallen. Bijna-Doodervaringen (BDE's) kunnen volgens de theorie verklaard worden als 'atypische toegang' tot dit diepere veld tijdens perioden van ernstige hersenfunctiestoornis. Verder legt het een theoretische basis voor concepten als telepathie en buitenzintuiglijke waarneming (ESP), aangezien informatie-uitwisseling via dit gedeelde veld zou kunnen plaatsvinden.

Het toetsen van de theorie zou mogelijk kunnen inhouden dat er meetbare 'synchronisatiepatronen' worden waargenomen in hersenscans van individuen in diepe meditatie of met verhoogde emotionele afstemming. Professor Strømme benadrukt dat dit idee evolueert van filosofische speculatie naar wat zij een "wetenschappelijke noodzaak" acht in de hedendaagse natuurkunde. Critici binnen de neurowetenschappen blijven echter waarschuwen dat deze beweringen speculatief zijn en in tegenspraak met het gevestigde bewijs dat bewustzijn strikt correleert met hersenactiviteit.