Uppsala Üniversitesi Profesöründen Bilinç Temelli Evren Teorisi Önerisi

Uppsala Üniversitesi'nden Profesör Maria Strømme, 2025 yılında bilincin evrenin temel bir alanı olduğunu öne süren teorik bir çerçeve tanıttı. Bu yeni model, bilincin beyin aktivitesinin bir yan ürünü olmak yerine, uzay, zaman ve maddenin kendisinin türediği birincil gerçeklik alt tabakası olduğunu savunuyor. Strømme'nin bu çalışması, bilimsel dergi AIP Advances'te yayımlandı ve o sayının kapağında en iyi makalesi olarak yer aldı.

Normalde nanoteknoloji alanında araştırmalar yürüten bir malzeme bilimi profesörü olan Strømme, bu teorisiyle en küçük ölçeklerden en büyük ölçeklere doğru bir sıçrama yaparak evrenin kökenine dair yeni bir açıklama öneriyor. Bu temel varoluş iddiası, fiziksel maddenin ikincil bir etki olduğunu öne sürerek, gerçekliğin yapısına dair köklü bir değişim çağrısı yapıyor. Teorinin temel dayanağı, bireysel ayrımın bir yanılsama olduğu ve kişisel farkındalığın, bu evrensel alan içerisindeki lokalize bir uyarılma olduğu yönündedir.

Strømme'nin formülasyonu, evrensel zihin, evrensel bilinç ve evrensel düşünce olmak üzere birbirine bağlı üç ilkeyi tanımlamaktadır. Bu yaklaşım, Albert Einstein ve Erwin Schrödinger gibi kuantum fiziği alanında sorgulamalar yapmış bilim insanlarının düşünceleriyle paralellikler taşımaktadır. Strømme, bu modeli kuantum fiziğini ikili olmayan felsefe ile birleştiren kuantum-mekaniksel bir model olarak yıllardır geliştirdiğini belirtiyor. Bu iddialar, bilincin beyne sıkı sıkıya bağlı olduğu yönündeki yerleşik kanıtlarla çelişmekle birlikte, felsefi ve matematiksel araçlarla fizik dilinde ifade edilmektedir.

Bu temel doğanın önemli bir sonucu, ölüm sonrası varoluş olasılığını içermesidir. Strømme'nin çerçevesine göre, bilinç ölümle sona ermez; bunun yerine, ortaya çıktığı evrensel arka plan alanına geri döner. Strømme, bu fikrin felsefeden ziyade hızla bir "bilimsel zorunluluk" haline geldiğini ifade ediyor. Bu, insanlığı meşgul eden "ölünce ne olur" sorusuna yeni bir bilimsel bakış açısı sunmaktadır.

Ayrıca, bu modelin test edilebilir fizik, nörobilim ve kozmoloji alanlarında öngörüler sunduğu belirtiliyor. Teori, şu anda ana akım bilimin dışında kalan olgulara potansiyel bilimsel açıklamalar sunuyor. Beyin hasarı sırasında daha derin alana "atlantik dışı erişim" yoluyla Yakın Ölüm Deneyimleri (YÖD'ler) açıklanabilir. Ayrıca, bilgi transferinin paylaşılan evrensel alan üzerinden gerçekleşebileceği varsayımıyla telepatik yetenekler ve ESP için bir temel önermektedir. Yakın ölüm deneyimlerinin, zaman ve mekanın olmadığı, her şeyin ve herkesin birbirine bağlı olduğu "yerel olmayan bilinç" deneyimleri olduğu yönündeki bulgular, bu tür bir evrensel alan fikrini desteklemektedir.

Ancak, bazı araştırmacılar YÖD'lerin beyin kimyasındaki değişikliklerden kaynaklanan halüsinasyonlar olabileceğini öne sürmektedir. Teorinin test edilmesi, meditasyon yapan veya yoğun duygusal uyum yaşayan bireylerin beyin taramalarında ölçülebilir bir "senkronizasyon" gözlemlemeyi içerebilir. Şüpheciler ise bu iddiaların spekülatif olduğunu ve bilinci kesinlikle beyin aktivitesine bağlayan yerleşik kanıtlarla çeliştiğini belirtmektedir. Bilinç, nöronlar arası bir işlemden ziyade nöron içi olayların sonucu olabilir; bu durum Roger Penrose gibi isimlerin kuantum mekaniğini bilinçle ilişkilendiren teorilerine benzer bir tartışma zeminini işaret etmektedir. Yine de Strømme, bu tür derin soruları sormanın artık marjinal felsefe olmadığını ve bu iddiaların bilimsel bir zorunluluk noktasına yaklaştığını vurgulamaktadır.