Chó Pug và Bulldog: Hệ thống Đánh giá Sức khỏe Mới Sẽ Thay Đổi Tiêu Chuẩn Giống Chó Mặt Ngắn

Ngành công nghiệp nuôi chó đang chứng kiến những thay đổi mang tính bước ngoặt, đặc biệt nhắm vào các giống chó mặt ngắn (brachycephalic) như Pug, Bulldog Pháp và Bulldog Anh. Trong nhiều thập kỷ, ngoại hình của những giống chó này đã bị định hình bởi xu hướng theo đuổi các đặc điểm trang trí quá mức. Tuy nhiên, giờ đây, chúng đang đối diện với nguy cơ suy giảm nghiêm trọng do sự tích tụ các bệnh di truyền phức tạp. Các chuyên gia thú y, tiêu biểu là bà Natalia Shirokaya, một bác sĩ thú y tại Podolsk, đã nêu bật xu hướng đáng lo ngại này trong các tài liệu được ấn phẩm REGIONS công bố vào cuối năm 2025. Bà nhấn mạnh hệ quả của việc chọn lọc giống ưu tiên tính thẩm mỹ hơn là phúc lợi sinh lý của động vật.

Các hiệp hội thú y tại Anh và nhiều chuyên gia quốc tế cũng đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc từ lâu. Họ cho rằng việc lai tạo chỉ nhằm mục đích tạo ra vẻ ngoài “dễ thương” đã làm suy giảm nghiêm trọng tình trạng sức khỏe thể chất của những chú chó này. Đây là một vấn đề nan giải, nơi mà sự ưa chuộng về mặt hình ảnh đang đi ngược lại với sức khỏe cơ bản của giống loài.

Vấn đề cốt lõi nằm ở những đặc điểm giải phẫu đặc trưng. Những đặc điểm này thường được chủ nuôi coi là nét đáng yêu, nhưng thực chất lại là nguồn gốc của sự khó chịu triền miên, thậm chí là đau đớn. Như bà Natalia Shirokaya đã giải thích, mõm bị rút ngắn, nhiều nếp gấp da và đôi mắt lồi là nguyên nhân gây ra các vấn đề dai dẳng về hô hấp, thị lực và nhiễm trùng da. Hội chứng tắc nghẽn đường thở ở chó mặt ngắn (BOAS) dẫn đến tình trạng thiếu oxy thường xuyên, trở nên trầm trọng hơn khi chúng vận động mạnh hoặc trong điều kiện nhiệt độ cao.

Cấu trúc xương không tự nhiên cũng làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh lý về hệ vận động, từ đó làm giảm đáng kể tuổi thọ và chất lượng sống của những thú cưng này. Thật đáng buồn, các cá thể thuộc giống chó mặt ngắn thường không thể sống một cuộc sống bình thường nếu thiếu sự can thiệp y tế liên tục, chẳng hạn như các ca phẫu thuật chỉnh sửa hô hấp tốn kém.

Để giải quyết tình trạng này, các tổ chức nuôi chó quốc tế đang khởi xướng triển khai một hệ thống đánh giá mới có tên là “Đánh giá Sức khỏe Bẩm sinh” (Innate Health Assessment, IHA). Công cụ này cho phép đánh giá khách quan một chú chó dựa trên mười đặc điểm giải phẫu liên quan trực tiếp đến nguy cơ bệnh tật. Danh sách các đặc điểm quan trọng bao gồm: màu lông merle, mức độ nhăn da nghiêm trọng, mõm quá ngắn, mắt lồi, cùng với các bất thường về khớp cắn, chân tay bị cong hoặc ngắn, và cột sống cứng nhắc.

Hệ thống mới này đặt ra các tiêu chí nghiêm ngặt cho hoạt động nhân giống, dịch chuyển trọng tâm từ tính trang trí sang sức khỏe chức năng. Theo yêu cầu cơ bản của IHA, để được cấp phép phối giống, một chú chó phải đạt tối thiểu tám điểm trên thang mười điểm. Những người khởi xướng chương trình khẳng định đây không phải là lệnh cấm các giống chó, mà là sự thay đổi tiêu chuẩn nhằm loại bỏ các biến đổi gây bệnh lý. Trong vòng năm năm tới, điểm chuẩn sẽ được nâng dần lên chín điểm, và đến cuối giai đoạn mười năm, yêu cầu tối thiểu để nhân giống sẽ là điểm tuyệt đối mười điểm. Điều này đồng nghĩa với việc những cá thể mang kiểu hình cực đoan, nguy hiểm cho sức khỏe, sẽ dần bị loại bỏ khỏi các chương trình nhân giống chính thức, dẫn đến sự chuyển mình về ngoại hình của các giống chó này.

Việc áp dụng IHA là một nỗ lực nhằm chuẩn hóa phương pháp tiếp cận, đảm bảo rằng các thế hệ Pug và Bulldog trong tương lai sẽ là những cá thể có giải phẫu khỏe mạnh, có khả năng tận hưởng một cuộc sống năng động và trọn vẹn hơn.