Mopsy i Buldogi: Wprowadzenie Systemu Oceny Zdrowia Zmieni Standardy Ras Brachycefalicznych

W świecie kynologii nadchodzą znaczące zmiany, które dotyczą ras brachycefalicznych, takich jak mopsy, buldogi francuskie i angielskie. Przez dziesięciolecia eksterier tych zwierząt kształtowany był przez dążenie do ekstremalnych cech dekoracyjnych. Obecnie rasy te stoją w obliczu zagrożenia wymarciem z powodu kumulacji poważnych chorób dziedzicznych. Weterynarze, w tym Natalia Szyrokaja, lekarka weterynarii z Podolska, wskazywali na tę tendencję w publikacjach dla wydawnictwa REGIONS pod koniec 2025 roku. Podkreślali oni konsekwencje selekcji ukierunkowanej na estetykę, a nie na fizjologiczne dobrostan zwierząt. Brytyjskie stowarzyszenia weterynaryjne i eksperci od dawna wyrażają zaniepokojenie, że hodowla nastawiona na „uroczy” wygląd pogarsza stan fizyczny tych psów.

Główny problem leży w specyficznych cechach anatomicznych, które właściciele często postrzegają jako urocze, lecz które stanowią źródło ciągłego dyskomfortu, a nawet cierpienia dla samych zwierząt. Jak wyjaśniła Natalia Szyrokaja, skrócony pysk, nadmiar fałd skórnych i duże oczy prowadzą do chronicznych problemów z oddychaniem, wzrokiem oraz infekcjami skórnymi. Zespół obturacyjnego bezdechu u ras brachycefalicznych (BOAS) powoduje stały niedobór tlenu, który nasila się podczas wysiłku fizycznego lub w podwyższonej temperaturze. Nienaturalna budowa szkieletu dodatkowo zwiększa ryzyko rozwoju patologii układu ruchu, co skraca ogólną długość i jakość życia tych pupili. Przedstawiciele ras brachycefalicznych często nie są w stanie wieść pełnego życia bez stałej interwencji medycznej, na przykład kosztownych operacji korygujących drogi oddechowe.

W odpowiedzi na tę niepokojącą sytuację, międzynarodowe organizacje kynologiczne inicjują wprowadzenie nowego systemu nazwanego „Oceną Wrodzonego Zdrowia” (Innate Health Assessment, IHA). To narzędzie pozwala na obiektywną ocenę psa pod kątem dziesięciu cech anatomicznych związanych z ryzykiem chorób. Wśród kluczowych wskaźników znajdują się umaszczenie typu merle, nadmierne pomarszczenie skóry, skrócona kufa, wytrzeszcz oczu, a także wady zgryzu, zdeformowane lub skrócone kończyny oraz sztywny kręgosłup.

Nowy system ustanawia rygorystyczne kryteria dopuszczenia do hodowli, przesuwając akcent z walorów dekoracyjnych na zdrowie funkcjonalne. Zgodnie z podstawowymi wymogami IHA, aby uzyskać zgodę na krycie, pies musi zdobyć minimum osiem punktów na dziesięć możliwych. Inicjatorzy programu zapewniają, że nie jest to zakaz dla tych ras, lecz modyfikacja standardów mająca na celu eliminację zmian patologicznych. W ciągu najbliższych pięciu lat próg punktowy zostanie stopniowo podniesiony do dziewięciu punktów, a pod koniec dziesięcioletniego okresu minimalnym wymogiem hodowlanym będzie maksymalna ocena dziesięciu punktów. Oznacza to, że osobniki wykazujące ekstremalne, zagrażające zdrowiu fenotypy, będą stopniowo wycofywane z oficjalnych programów hodowlanych, co nieuchronnie doprowadzi do transformacji wyglądu tych ras.

Wprowadzenie IHA stanowi próbę ujednolicenia podejścia i zapewnienia, że przyszłe pokolenia mopsów i buldogów będą stanowiły osobniki anatomicznie zdrowe, zdolne do prowadzenia aktywnego i pełnego życia. Jest to krok milowy w kierunku odpowiedzialnej hodowli, która priorytetowo traktuje dobrostan zwierzęcia ponad chwilowe trendy estetyczne.