Gine Referandumu: Başkanlık Süreleri Uzatılıyor, Askeri Cunta Siyasi Alanda Aktif Rol Alıyor

Gine, 21 Eylül 2025 tarihinde, başkanlık görev sürelerinin beş yıldan yedi yıla çıkarılması, askerlerin siyasete girmesine izin verilmesi ve siyasi parti katılımı için daha katı gereklilikler getirilmesi gibi önemli anayasal değişiklikleri oylayacağı bir referanduma hazırlanıyor.

Bu referandum, General Mamady Doumbouya liderliğindeki askeri cunta yönetiminde sivil yönetime geçiş sürecinde kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Doumbouya, 2021'deki darbeyle iktidara gelmiş ve ülkeyi sivil yönetime döndürme sözü vermişti. Ancak, geçiş sürecindeki gecikmeler ve muhalefet partilerinin faaliyetlerinin askıya alınması, referandumun şeffaflığı ve kapsayıcılığı hakkında endişelere yol açıyor. Union of Democratic Forces of Guinea (UFDG) ve Rassemblement du Peuple de Guinée (RPG) gibi büyük muhalefet partileri, cunta tarafından üç aylık bir süreyle siyasi faaliyetlerden men edildi. Bu durum, muhalefet liderleri ve sivil toplum kuruluşları arasında gerginliği artırarak protesto çağrılarına neden oldu.

Eleştirmenler, bu anayasal değişikliklerin cuntanın iktidarını pekiştirmeyi ve General Doumbouya'nın başkanlık için aday olmasını sağlamayı amaçladığını savunuyor. 2024 ortalarında yapılan bir Afrobarometer anketine göre, Ganalıların %67'si ülkenin yanlış yönde ilerlediğini düşünüyor ve %64'ü ordunun yönetime müdahalesine karşı çıkıyor. Halkın %70'i demokrasiyi diğer yönetim biçimlerine tercih ettiğini belirtirken, %84'ü başkanlık için iki dönem sınırlaması yanlısı. Bu veriler, halkın genel eğiliminin mevcut gidişattan memnuniyetsizliğini ve demokrasiye olan bağlılığını gösteriyor.

Uluslararası gözlemciler de siyasi kısıtlamalar nedeniyle referandum sürecinin kapsayıcılığı ve şeffaflığı konusunda endişelerini dile getiriyor. Batı Afrika'daki askeri darbelerin artmasıyla birlikte, Gine'deki bu referandumun bölgesel demokratik geçişler üzerindeki etkisi de yakından izleniyor. ECOWAS (Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu) gibi bölgesel kuruluşlar, bu süreçte demokratik yönetişim taahhütlerini zayıflatma riski taşıyan seçimsel otokrasiyi normalleştirme konusunda uyarılarda bulunuyor. Referandum sonuçlarının önümüzdeki günlerde açıklanması bekleniyor ve bu sonuçlar, Gine'nin siyasi geleceği ve Batı Afrika'daki demokratikleşme eğilimleri açısından önemli çıkarımlara sahip olacak.