Referendum Konstytucyjne w Gwinei: Junta Wojskowa Wydłuża Kadencje Prezydenckie i Zawiesza Opozycyjne Partie

Dnia 21 września 2025 roku w Gwinei odbywa się referendum konstytucyjne, które może znacząco wpłynąć na przyszłość polityczną kraju. Proponowane zmiany w konstytucji obejmują wydłużenie kadencji prezydenckiej z pięciu do siedmiu lat oraz umożliwienie członkom wojska kandydowania w wyborach prezydenckich. Proces ten odbywa się pod nadzorem junty wojskowej, która przejęła władzę w wyniku zamachu stanu w 2021 roku.

Junta wojskowa, kierowana przez generała Mamady Doumbouya, pierwotnie zobowiązała się do przywrócenia rządów cywilnych do końca 2024 roku, jednak termin ten został przekroczony. W sierpniu 2025 roku, na krótko przed referendum, junta zawiesiła działalność dwóch głównych partii opozycyjnych: Unii Sił Demokratycznych Gwinei (UFDG) i Zgromadzenia Ludu Gwinei (RPG), a także Partii Odnowy i Postępu (PRP). Zawieszenie, trwające 90 dni, uzasadniono rzekomym niespełnieniem wymogów prawnych i regulacyjnych, co uniemożliwiło tym partiom udział w kampanii referendalnej.

Krytycy proponowanych zmian, w tym organizacje praw człowieka i międzynarodowi obserwatorzy, wyrażają obawy, że mają one na celu legitymizację rządów junty i potencjalne umożliwienie generałowi Doumbouya ubiegania się o prezydenturę. Istnieją obawy, że takie ruchy mogą utrwalić władzę wojskową i osłabić demokratyczne rządy w regionie. Opozycja wezwała do bojkotu głosowania, określając je jako farsę mającą na celu utrwalenie władzy junty.

Sytuacja w Gwinei wpisuje się w szerszy trend zamachów stanu w Afryce Zachodniej od 2020 roku, obejmujący kraje takie jak Mali, Niger i Burkina Faso. Junta w Gwinei, podobnie jak inne reżimy wojskowe w regionie, wydaje się umacniać swoją władzę, unikając międzynarodowej presji i tworząc narracje legitymizujące ich rządy. Społeczność międzynarodowa, w tym Unia Afrykańska i ECOWAS, stoi przed wyzwaniem, jak zareagować na te wydarzenia, aby nie normalizować autorytarnych tendencji.

Wyniki referendum, które mają zostać ogłoszone w ciągu kilku dni, będą miały dalekosiężne konsekwencje dla przyszłości Gwinei i jej relacji z międzynarodową społecznością, kształtując trajektorię rozwoju demokratycznego w regionie. Wybory prezydenckie i parlamentarne spodziewane są pod koniec 2025 roku.