2025 Nobel Barış Ödülü Öncesinde Maria Corina Machado'ya Küresel Destek Dalgası

Venezuela muhalefetinin önde gelen ismi Maria Corina Machado'ya olan uluslararası destek, 6 Aralık 2025 Cumartesi günü dünya genelinde eş zamanlı düzenlenen büyük çaplı gösterilerle somutlaştı. Bu gösteriler, 10 Ekim 2025'te Norveç Nobel Komitesi tarafından ödüle layık görülen 58 yaşındaki Machado'ya yönelik dayanışma mesajı niteliğindeydi. Ödül töreni, 10 Aralık'ta Oslo'da düzenlenecek resmi tören öncesinde bu destek gösterileriyle zirveye ulaştı. Nobel Komitesi, Machado'yu, Venezuelalı halkın demokratik haklarını ilerletme konusundaki yorulmaz çabaları ve diktatörlükten demokrasiye adil ve barışçıl bir geçiş mücadelesi nedeniyle takdir ettiğini belirtmişti. Organizatörler, bu hareketin küresel yankısını vurgulayarak, etkinliklerin 80'den fazla şehirde planlandığını duyurdu.

Bu gelişmeler, Venezuela çevresindeki ciddi jeopolitik gerilimlerin ortasında yaşanmaktadır. 9 Ocak 2025'ten bu yana kısa süreli gözaltının ardından yeraltına çekilmek zorunda kalan Machado, Nicolás Maduro hükümetinden gelen doğrudan tehditlere rağmen Oslo'daki törene katılma niyetini teyit etti. Temmuz 2024'teki yeniden seçimi ABD ve Batılı hükümetlerce gayrimeşru ilan edilen Maduro, daha önce Machado'yu 'şeytani bir cadı' olarak nitelendirmişti. Bu gerilim, Maduro'nun rejim değişikliği girişimi olarak yorumladığı Karayipler'deki ABD askeri yığınağıyla daha da derinleşti. Kasım 2025 itibarıyla ABD askerlerinin bölgedeki sayısı on beş bine ulaşarak, son yılların en büyük Amerikan askeri varlığını temsil etti. Buna karşılık Maduro, 4,5 milyon kişilik halk milisinin seferber edildiğini ve geniş çaplı askeri tatbikatlar başlattığını ilan etti.

Destek eylemleri özellikle Latin Amerika ve Avrupa'nın kilit başkentlerinde büyük bir kalabalık topladı. Peru'nun başkenti Lima'da göstericiler, Machado'nun portrelerini taşıyarak 'Özgür Venezuela' sloganları attılar. Yerel sakinlerden Verónica Durán, ödülün 'demokrasiyi yeniden tesis etme mücadelesinde düşen tüm Venezuelalıları ve siyasi mahkumları temsil ettiğini' ifade etti. Kolombiya'nın Bogota kentinde destekçiler bir ayin düzenlerken, Arjantin'in Buenos Aires kentinde yaklaşık 500 kişi cep telefonu ışıklarıyla doğaçlama bir meşale yürüyüşü gerçekleştirdi. Buenos Aires'teki eyleme katılan Nancy Hoyer, Nobel Ödülü'nün 'tüm Venezuela diasporası ve içeride fedakarlık yapan tüm cesur insanlar için bir kutlama' olduğunu vurguladı.

Machado'nun bu takdiri kazanmasının arka planında, Temmuz 2024 başkanlık seçimlerine katılması engellendikten sonra başlayan siyasi kriz yatıyor. Muhalefetin ön seçimlerini kazanmasına rağmen diskalifiye edilen Machado'nun yerine geçen eski diplomat Edmundo González, 2024 sonlarında hakkında çıkarılan tutuklama emri sonrası İspanya'da sığınmak zorunda kaldı. Yirmi yılı aşkın süre önce demokratik gelişimi desteklemek amacıyla Súmate örgütünü kuran Machado, 2025 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi listesine dahil edilmişti. 20 Ocak 2025'te ikinci dönemine başlayan ABD Başkanı Donald Trump, daha önce Maduro'yu uyuşturucu terörizmiyle suçlamış ve Beyaz Saray, Maduro'nun yakalanması için elli milyon dolarlık ödül belirlemişti.

Gerilimin tırmanmasıyla birlikte, Venezuela makamlarının, ABD'nin doğrudan askeri müdahalesi ihtimaline karşı uzun süreli gerilla direnişi ve ülkeyi 'anarşistleştirme' stratejileri dahil olmak üzere savunma senaryoları üzerinde çalıştığı bildiriliyor. Nobel Enstitüsü Başkanı Christian Berg Harpviken ve bizzat Machado, ödülü, Venezuelalı halkın yıllardır süren onurunun ve mücadelesinin bir takdiri olarak görüyorlar. Maduro muhalefetin meşruiyetini reddederken, Machado'nun iktidara gelmesi durumunda İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'dan destek istediği ve diplomatik ilişkileri yeniden kurma sözü verdiği gelen haberler arasında. Oslo'da ödülünü alacak olan Machado'nun hemen öncesinde gerçekleşen bu küresel gösteriler, Venezuelalıların demokratik özlemlerine yönelik güçlü bir sembolik destek eylemi teşkil ediyor.