Globalne poparcie dla Marii Coriny Machado przed przyznaniem Pokojowej Nagrody Nobla 2025

W sobotę, 6 grudnia 2025 roku, zwolennicy wenezuelskiej liderki opozycji, Marii Coriny Machado, zorganizowali skoordynowane masowe demonstracje w kilkudziesięciu miastach na całym świecie. Wydarzenia te stanowiły wyraz głębokiej solidarności z 58-letnią Machado, której 10 października 2025 roku przyznano Pokojową Nagrodę Nobla, na krótko przed oficjalną ceremonią zaplanowaną na 10 grudnia w Oslo. Norweski Komitet Noblowski uzasadnił wyróżnienie, wskazując na „nieustanną pracę na rzecz promowania praw demokratycznych narodu wenezuelskiego oraz walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji”. Organizatorzy marszów zapowiedzieli, że wydarzenia odbędą się w ponad 80 miastach, co podkreśla międzynarodowy oddźwięk jej sprawy.

Demonstracje te miały miejsce w obliczu narastającego napięcia geopolitycznego wokół Wenezueli. Machado, która od 9 stycznia 2025 roku ukrywa się po krótkotrwałym aresztowaniu, potwierdziła swoje zamiary stawienia się na ceremonii w Oslo, pomimo jawnych gróźb ze strony rządu Nicolása Maduro. Prezydent Maduro, którego reelekcja w lipcu 2024 roku została uznana za nielegalną przez Stany Zjednoczone i rządy zachodnie, wcześniej określił Machado mianem „demonicznej wiedźmy”. Sytuację dodatkowo komplikuje znaczące rozmieszczenie sił amerykańskich na Karaibach, które Maduro interpretuje jako próbę zmiany reżimu. W listopadzie 2025 roku liczba żołnierzy USA w regionie osiągnęła 15 tysięcy, co stanowi największą obecność wojskową Waszyngtonu na Karaibach od dziesięcioleci. W odpowiedzi Maduro ogłosił mobilizację 4,5 miliona członków milicji ludowej i zarządził szeroko zakrojone ćwiczenia wojskowe.

Szeroko zakrojone akcje wsparcia miały miejsce w kluczowych stolicach Ameryki Łacińskiej i Europy. W Limie, stolicy Peru, uczestnicy marszu nieśli portrety Machado, skandując hasła wzywające do „Wolnej Wenezueli”. Lokalna mieszkanka, Weronika Duran, wyraziła opinię, że nagroda „reprezentuje wszystkich Wenezuelczyków, którzy polegli, oraz więźniów politycznych w ich walce o przywrócenie demokracji”. W Bogocie, Kolumbia, zwolennicy Machado zorganizowali nabożeństwo religijne, natomiast w Buenos Aires, Argentyna, około 500 osób wzięło udział w improwizowanym marszu ze światłami, używając do tego celu latarek w telefonach komórkowych. Nancy Hoyer, uczestniczka protestu w Buenos Aires, podkreśliła, że Nagroda Nobla jest świętem „całej wenezuelskiej diaspory oraz wszystkich odważnych ludzi wewnątrz Wenezueli, którzy składają ofiary”.

Kontekst wyróżnienia Machado sięga kryzysu politycznego, który rozpoczął się po tym, jak wygrała prawybory opozycyjne, lecz została zdyskwalifikowana z udziału w wyborach prezydenckich w lipcu 2024 roku. Jej zastępca, Edmundo González, były dyplomata, musiał szukać schronienia w Hiszpanii po tym, jak pod koniec 2024 roku wydano nakaz jego aresztowania. Machado, która ponad dwie dekady temu założyła organizację Súmate w celu wspierania rozwoju demokratycznego, została również uwzględniona przez magazyn Time na liście 100 najbardziej wpływowych osób świata w 2025 roku. Prezydent USA Donald Trump, który rozpoczął swoją drugą kadencję 20 stycznia 2025 roku, wcześniej oskarżał Maduro o terroryzm narkotykowy, a Biały Dom wyznaczył nagrodę w wysokości pięćdziesięciu milionów dolarów za jego schwytanie.

W obliczu narastających napięć, władze Wenezueli rzekomo opracowują scenariusze obronne, w tym długotrwały opór partyzancki i strategię „anarchizacji” kraju na wypadek bezpośredniej interwencji militarnej ze strony USA. Dyrektor Instytutu Nobla, Christian Berge Harpviken, oraz sama Machado, postrzegają to wyróżnienie jako uznanie wieloletniej walki i godności narodu wenezuelskiego. Podczas gdy Maduro odrzuca legitymację działań opozycji, doniesienia wskazują, że Machado zwróciła się również o wsparcie do premiera Izraela, Benjamina Netanjahu, obiecując wznowienie stosunków dyplomatycznych po objęciu władzy. Te globalne demonstracje stanowią potężny symboliczny akt poparcia dla demokratycznych dążeń Wenezuelczyków tuż przed tym, jak Machado odbierze nagrodę w Oslo.