Sezonowe Persymony: Wartości Odżywcze i Wpływ na Zdrowie Układu Krążenia

Persymony, znane również jako owoce kaki lub hurmy wschodnie, zyskują na znaczeniu jako sezonowy produkt spożywczy o istotnych walorach odżywczych. Owoce te, historycznie pochodzące z Chin i Japonii, są obecnie uprawiane w regionach o klimacie umiarkowanym, takich jak Włochy, Hiszpania i Grecja. W Polsce ich sezonowość przypada od października do lutego, z największą dostępnością w listopadzie i grudniu. Wyróżniają się one znaczną zawartością błonnika pokarmowego oraz silnych przeciwutleniaczy, co czyni je cennym elementem zrównoważonej diety.

Wartość energetyczna persymony to około 70 kcal na 100 gramów, a zawartość błonnika sięga 3,6 grama, co sprzyja długotrwałemu uczuciu sytości i regulacji pracy jelit. Japońskie odmiany persymon wykazują właściwości kardioprotekcyjne, które w niektórych aspektach przewyższają popularne jabłka. Badania sugerują, że persymony mogą zawierać niemal dwukrotnie więcej błonnika oraz bogatsze spektrum antyoksydantów fenolowych w porównaniu do jabłek. Te związki bioaktywne, w tym flawonoidy, polifenole i taniny, przyczyniają się do regulacji gospodarki lipidowej organizmu, co manifestuje się obniżeniem stężenia cholesterolu całkowitego oraz frakcji LDL. Obecność potasu w owocach dodatkowo wspomaga utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi, kluczowego dla kondycji układu krążenia.

Mechanizm działania prozdrowotnego persymon opiera się na zdolności do redukcji stanów zapalnych w organizmie, co ma znaczenie w profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych, takich jak miażdżyca. Ekstrakty z kaki wykazywały w modelach zwierzęcych działanie ochronne na wątrobę oraz hamowały markery stanu zapalnego. Wysoka zawartość antyoksydantów, w tym beta-karotenu, luteiny i zeaksantyny, koncentrująca się w intensywnie pomarańczowej skórce, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym i wspiera zdrowie narządu wzroku, zapobiegając zwyrodnieniu plamki żółtej.

Kluczowym aspektem spożycia persymon jest rozróżnienie odmian, które bezpośrednio wpływa na sposób ich konsumpcji. Odmiana Fuyu, przypominająca kształtem spłaszczone jabłko, może być jedzona, gdy jest twarda i chrupiąca, ponieważ zawiera mniej tanin. Z kolei odmiana Hachiya, o kształcie zbliżonym do żołędzia, musi osiągnąć pełną miękkość, aby zneutralizować wysoką zawartość cierpkich tanin, które w stanie niedojrzałym mogą wywoływać dolegliwości żołądkowe. Warto odnotować, że Japończycy traktują owoc hurmy jako symbol przetrwania, wiążący się z faktem, że drzewa te przetrwały wybuch jądrowy w Nagasaki w 1945 roku.

Wysoka zawartość błonnika w persymonach odgrywa istotną rolę we wspieraniu funkcji trawiennych. Błonnik ten reguluje perystaltykę jelit, a także wpływa na wchłanianie cukrów prostych, przyczyniając się do stabilniejszego zarządzania poziomem glukozy we krwi, co jest korzystne dla zdrowia metabolicznego. Persymona, dostarczając witamin A, C, K oraz minerałów takich jak potas, magnez i żelazo, stanowi odżywczy dodatek do diety. Wzrost importu tych owoców do Polski, głównie z Hiszpanii i Izraela, w ostatnich latach, w tym w roku 2025, poprawia ich dostępność dla konsumentów poszukujących funkcjonalnych składników diety.