Escalatie in Caraïben: Venezuela en VS op ramkoers door marine-opbouw

De spanningen tussen Venezuela en de Verenigde Staten zijn fors opgelopen, aangewakkerd door een aanzienlijke Amerikaanse marineaanwezigheid in het Caribisch gebied en een reeks wederzijdse beschuldigingen. Op 1 september 2025 verklaarde de Venezolaanse president Nicolás Maduro dat de Verenigde Staten via de marineopstelling in de Caraïben trachten een regimeverandering in zijn land te bewerkstelligen. Maduro bestempelde deze militaire aanwezigheid als de grootste bedreiging voor het continent in een eeuw en benadrukte de paraatheid van Venezuela om zich te verdedigen tegen elke buitenlandse agressie.

De Amerikaanse regering gaf aan dat haar marineoperaties in de regio gericht zijn op de bestrijding van drugskartels die actief zijn in Latijns-Amerika, in lijn met het beleid van president Donald Trump om illegale drugshandel en migratie in te dammen. Critici wijzen echter op de beperkte effectiviteit van deze strategie, aangezien een groot deel van de cocaïne via de Stille Oceaan of luchtroutes wordt verhandeld, en niet via de Atlantische Oceaan waar de huidige Amerikaanse inzet zich concentreert. Op 25 juli 2025 bestempelde het Amerikaanse ministerie van Financiën het Cartel de los Soles als een internationale terroristische organisatie, met de bewering dat de Venezolaanse regering het Tren de Aragua en het Sinaloakartel steunt in hun illegale activiteiten.

Eerder, in augustus 2025, verdubbelde de VS de beloning voor informatie die leidt tot de arrestatie van Maduro tot 50 miljoen dollar. Als reactie op de verhoogde Amerikaanse militaire aanwezigheid heeft Venezuela zijn troepen aan de grenzen gemobiliseerd en burgers opgeroepen zich aan te sluiten bij milities en andere verdedigingseenheden. President Maduro waarschuwde dat Venezuela zich in een staat van "gewapende strijd en een republiek in wapens" zou verklaren bij een aanval.

De Amerikaanse marine-inzet omvat meerdere oorlogsschepen, waaronder torpedobootjagers en kruisers, en een nucleair aangedreven onderzeeër, met een totaal van ongeveer 4.500 militairen. Dit is een aanzienlijke versterking ten opzichte van de gebruikelijke Amerikaanse marineoperaties in het zuidelijke Caribisch gebied. De complexe situatie wordt gekenmerkt door wederzijdse beschuldigingen en militaire posturing, wat leidt tot een sfeer van onzekerheid over de toekomstige betrekkingen tussen de VS en Venezuela.

Internationale gemeenschappen, waaronder Cuba, China en India, hebben publiekelijk hun steun aan Venezuela uitgesproken en de Amerikaanse inzet veroordeeld als een bedreiging voor de regionale stabiliteit en soevereiniteit. De Verenigde Naties zijn eveneens betrokken geraakt bij het geschil, met Venezuela dat een klacht heeft ingediend tegen de Amerikaanse marine-opbouw wegens schending van het VN-Handvest. Op 19 augustus 2025 werd gemeld dat de USS Gravely, USS Jason Dunham en USS Sampson, samen met een onderzeeër, deel uitmaken van de Amerikaanse vloot nabij Venezuela.

De Amerikaanse regering beschouwt president Maduro als een narco-terrorist en heeft de beloning voor zijn arrestatie verdubbeld naar 50 miljoen dollar. Dit beleid is onderdeel van een bredere strategie om de grenzen van de VS te beveiligen en de stroom van illegale drugs in te dammen. De Venezolaanse minister van Defensie, Vladimir Padrino, heeft aangekondigd dat er militaire vaartuigen en drones zullen worden ingezet om de kustlijn te patrouilleren, als reactie op de Amerikaanse aanwezigheid. De spanningen worden verder gevoed door de Amerikaanse sancties tegen het Cartel de los Soles, dat volgens de VS banden heeft met het Sinaloakartel en het Tren de Aragua. De VN heeft beide landen opgeroepen tot terughoudendheid en een vreedzame oplossing van de geschillen.