EU en Oezbekistan bekrachtigen in Brussel Versterkte Partnerschapsovereenkomst

Op 24 oktober 2025 vond in Brussel een historisch moment plaats in de relatie tussen de Europese Unie en Oezbekistan: de ondertekening van de Versterkte Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst (EPCA). Dit nieuwe akkoord vervangt de bestaande overeenkomst uit 1999 en luidt een nieuw tijdperk van strategische afstemming en intensievere samenwerking in. De plechtigheid bracht sleutelfiguren samen, waaronder de President van Oezbekistan, Shavkat Mirziyoyev, Ursula von der Leyen, President van de Europese Commissie, en António Costa, President van de Europese Raad, die hun aanwezigheid bevestigden voor de ondertekening.

De kern van de EPCA is het versterken van de strategische banden en het uitbreiden van de samenwerking naar cruciale sectoren. De focus ligt op gebieden die de regionale stabiliteit bepalen, zoals cyberbeveiliging, de strijd tegen terrorisme, grensbeveiliging en het tegengaan van hybride dreigingen. De overeenkomst consolideert de inzet van beide partijen voor de principes van internationaal recht en creëert een solide juridisch fundament voor crisisbeheer en conflictpreventie. Dit alles gebeurt in een context waarin veerkrachtige en betrouwbare verbindingen wereldwijd gevraagd worden.

Een belangrijk element is de economische dimensie, die voortbouwt op eerdere afspraken. De EPCA omvat samenwerking bij het veiligstellen van kritieke grondstoffen die essentieel zijn voor de groene en digitale transitie, aansluitend bij een Memorandum van Verstandhouding uit 2024. Oezbekistan wordt erkend als een regio met aanzienlijke reserves, waaronder koper en molybdeen, en bezit de op een na grootste reserves aan kritieke grondstoffen in Centraal-Azië. President Von der Leyen benadrukte de strategische waarde van deze Centraal-Aziatische bronnen voor de mondiale energietransitie.

De samenwerking strekt zich ook uit tot de verbetering van fysieke verbindingen. Er is gesproken over de ontwikkeling van de 'Global Gateway'-initiatieven en de Trans-Kaspische transportcorridor, wat de positie van Oezbekistan als een cruciale schakel tussen Europa en Azië versterkt. De economische verwevenheid wordt gezien als een versterking van de EU-aanwezigheid in de regio. President Costa verwees naar de EU-Centraal-Azië Top in Samarkand op 4 april 2025 als een voorloper van deze overeenkomst.

Voor Oezbekistan symboliseert de EPCA een bevestiging van het vertrouwen in de huidige hervormingskoers en opent het deuren naar nieuwe markten en ondersteuning voor modernisering. De handel tussen Oezbekistan en de EU bedroeg vorig jaar nog €6,4 miljard, met een Europese investeringsportefeuille van circa €40 miljard in Oezbekistan. De nieuwe overeenkomst incorporeert de basisregels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en tilt de economische relatie naar een hoger plan door transparante douaneprocedures en geschillenbeslechting te garanderen.