JWST Creëert Eerste Driedimensionale Atmosfeerkaart van Exoplaneet WASP-18b

Astronomen hebben met behulp van de James Webb Space Telescope (JWST) een historische prestatie geleverd door de eerste driedimensionale kaart van de atmosfeer van een exoplaneet te construeren. Dit monumentale werk richtte zich op de ultrahete Jupiter WASP-18b, een verre wereld die zich op circa 400 lichtjaar van de Aarde bevindt en een massa heeft die ruwweg tien keer die van onze eigen Jupiter overtreft. Deze ontwikkeling biedt de mensheid een dieper inzicht in de structuur van werelden buiten ons zonnestelsel en opent de weg naar een nauwkeuriger begrip van kosmische dynamiek.

De onderzoekers pasten een ingenieuze techniek toe, bekend als 3D-eclipsmapping, om de atmosfeer van WASP-18b te ontleden. Deze methode behelst het nauwkeurig volgen van minuscule verschuivingen in lichtgolflengten terwijl de exoplaneet achter zijn moederster schuift. Door deze variaties te analyseren, konden de wetenschappers de temperatuurverdeling over de breedtegraden, lengtegraden en hoogtes van de planeet reconstrueren. De resulterende driedimensionale visualisatie toonde een opvallende centrale hete plek aan de dagzijde van de planeet, omgeven door koelere regio's. Dit thermische profiel suggereert dat de atmosferische winden van WASP-18b onvoldoende krachtig zijn om de warmte gelijkmatig te verspreiden, wat fascinerende inzichten biedt in de circulatiepatronen van deze verre gasreus.

Verder onderzoek onthulde dat de hoeveelheid waterdamp in dit centrale hete gebied lager was dan het gemiddelde van de omliggende atmosfeer. Dit wijst op een proces van moleculaire ontbinding onder de extreme hitte, wat eerdere theoretische modellen bevestigt. Megan Wiener Mansfield van de Universiteit van Maryland en Jake Turner van Cornell University leidden dit onderzoek, waarvan de bevindingen formeel werden uiteengezet in een publicatie in Nature Astronomy op 28 oktober 2025.

Wetenschappers van het European Space Agency (ESA) benadrukten recentelijk dat de precisie van de JWST bij het meten van deze thermische gradiënten een nieuw tijdperk inluidt voor de karakterisering van 'hete Jupiters'. De focus verschuift nu van louter detectie naar gedetailleerde atmosferische modellering. Deze nieuwe 3D-kaarten bieden een ongekende blik op hoe energie wordt getransporteerd in extreme omgevingen, een cruciaal element voor het plaatsen van ons eigen zonnestelsel in een breder kosmisch perspectief.