Groene Uitgaven in Indonesië: Nieuwe Sociale Statusindicator Stimuleert Consumptie

Er doet zich in Indonesië een opmerkelijk sociaal-economisch fenomeen voor: de aanschaf van milieuvriendelijke goederen en diensten, de zogenaamde ‘groene uitgaven’, is niet langer louter een ethische keuze. Het transformeert steeds meer tot een duidelijk signaal van sociale status. Deze ontwikkeling weerspiegelt niet alleen de wereldwijde toegenomen aandacht voor duurzaamheid, maar voedt ook een nieuwe golf van consumentenactiviteit in het land, wiens economie sterk leunt op binnenlandse bestedingen.

Indonesië, dat bekendstaat als de grootste mondiale exporteur van steenkool en een leider in de nikkelwinning – met een aandeel van meer dan 50% in de wereldproductie per eind 2023 – verklaart tegelijkertijd de ambitie om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s) te behalen. Deze complexe achtergrond kleurt het consumentengedrag, waarbij het demonstratief aankopen van ‘groene’ producten een nieuwe maatstaf voor succes wordt. De verschuiving in de perceptie van ecologisch verantwoordelijkheid naar prestige hangt waarschijnlijk samen met de algemene stijging van de discretionaire inkomens en de wens om aan te sluiten bij mondiale trends. Dit is typerend voor Zuidoost-Aziatische economieën, waar de gemiddelde BBP-groei voor 2024 en 2025 rond de 4,7% wordt verwacht.

Door ecologische goederen te tonen, kunnen Indonesische consumenten hun verbondenheid met de meer welgestelde en beter geïnformeerde maatschappelijke lagen communiceren. Dit proces loopt parallel aan de bredere verschuiving van het centrum van de wereldeconomie naar het Oosten. Azië was volgens schattingen van McKinsey verantwoordelijk voor 52% van de wereldwijde BBP-groei tussen 2010 en 2020. ‘Groene uitgaven’ worden hierdoor niet simpelweg gezien als kostenposten, maar eerder als investeringen in zowel sociaal kapitaal als het persoonlijke imago.

Hoewel Indonesië een belangrijke speler blijft in de grondstoffensector, inclusief een plek in de top 10 van vloeibaar aardgas (LNG) exporteurs, vertoont de binnenlandse markt een zekere volwassenheid. Deze markt is klaar om duurdere, duurzame alternatieven te omarmen en te promoten. Het overheidsbeleid dat de prijzen van basisgoederen, zoals brandstof en rijst, reguleert, is bedoeld om de koopkracht te vergroten. Dit beleid werkt indirect de groei van het premiumsegment van milieuvriendelijke producten in de hand. In de gehele regio Zuidoost-Azië zien we een tweesnijdend beeld: er wordt een toename in de vraag naar traditionele energiebronnen verwacht, terwijl tegelijkertijd een duidelijke groei in alternatieve energiebronnen wordt geregistreerd.

Deze verschuiving naar statusgedreven consumptie van duurzame producten zou een cruciaal onderdeel kunnen vormen van de langetermijnstrategie van het land. Het kan de transitie naar een meer duurzaam ontwikkelingsmodel ondersteunen, zelfs nu het land nog sterk afhankelijk is van fossiele brandstoffen. Het is een teken dat de welvaartsgroei zich vertaalt in een veranderende waardenhiërarchie onder de consumenten.