Hayli Gubbi Vulkaan in Ethiopië Barst Uit Na Duizenden Jaren

De Hayli Gubbi-vulkaan, gelegen in de afgelegen Afar-regio van Ethiopië, heeft op zondag 23 november 2025 een krachtige explosieve eruptie ontketend. Dit markeert de eerste bevestigde activiteit van deze schildvulkaan in mogelijk 10.000 jaar. De geologische gebeurtenis vond plaats in de Erta Ale-keten, waarvan de Hayli Gubbi de zuidelijkst gelegen vulkaan is. De vulkaan, met een hoogte van 493 meter, vertoonde voorheen geen geregistreerde erupties sinds het begin van het Holoceen, ongeveer 12.000 jaar geleden, hoewel de afgelegen ligging eerdere registratie bemoeilijkt.

De initiële explosie, die rond 08:30 UTC plaatsvond, genereerde een aswolk die volgens het Toulouse Volcanic Ash Advisory Centre (VAAC) hoogten tussen de 10 en 15 kilometer bereikte; sommige bronnen meldden 45.000 voet (circa 13,7 km). Deze pluim, vergezeld van een significante wolk van zwaveldioxide (SO2), werd door hoogtetestromingen snel naar het oosten getransporteerd. De wolk trok over het luchtruim van Jemen en Oman, met restanten die later richting Pakistan en India werden getraceerd. De explosieve fase stopte tegen 20:00 UTC, aldus de Toulouse VAAC, maar de aanhoudende aanwezigheid van SO2 en as bleef een zorg voor de luchtvaartveiligheid.

De uitstoot van vulkanische gassen, met name zwaveldioxide, vormt een ernstig gevaar voor de burgerluchtvaart. Dit komt doordat asdeeltjes kunnen smelten bij motortemperaturen of doordat de gassen zelf zuurstofgebrek kunnen veroorzaken. Zwaveldioxide kan bovendien reageren met waterdamp en corrosief zwavelzuur vormen, wat vliegtuigonderdelen kan aantasten. Hoewel asdeeltjes sneller neerslaan, kan de SO2-wolk zich afscheiden en over zeer grote afstanden blijven bestaan, soms tot in de lagere stratosfeer.

De recente activiteit plaatst de nabijgelegen, reeds actieve Erta Ale-vulkaan in een breder geologisch perspectief binnen de extreem actieve Afar-riftzone. Deze regio, een cruciaal onderdeel van de Grote Slenk in Oost-Afrika, wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van een oceaankam die een continent binnendringt. De isolatie van de eruptieplaats in de Danakil-woestijn, een van de heetste gebieden op aarde, heeft gelukkig meldingen van slachtoffers of schade in nabijgelegen nederzettingen voorkomen.

De impact van grootschalige vulkanische gebeurtenissen op het klimaat blijft een aandachtspunt voor wetenschappers, zoals na de uitbarsting van de Pinatubo in 1991, die tijdelijke afkoeling veroorzaakte door sulfaat-aerosolen. Hoewel de Hayli Gubbi-uitstoot naar verwachting minder impact zal hebben, benadrukt de gebeurtenis het belang van continue monitoring van vulkanische activiteit in deze dynamische Oost-Afrikaanse Rift. Luchtvaartautoriteiten, zoals het Londense VAAC, hielden de aspluim nauwlettend in de gaten ter waarborging van de internationale vliegveiligheid, een les die werd geleerd na de verstoring van het Europese luchtruim door de IJslandse Eyjafjallajökull-uitbarsting in 2010.