Rio Grande do Sul verbiedt hormonale herbiciden nabij wijngaarden en appelboomgaarden

De rechtbank van Justitie van Rio Grande do Sul heeft een belangrijke uitspraak gedaan die het gebruik van hormonale herbiciden met de werkzame stof 2,4-D verbiedt in de regio Campanha Gaúcha. Dit verbod geldt ook voor gebieden binnen 50 meter van wijngaarden en appelboomgaarden in andere delen van de staat. De maatregel blijft van kracht totdat de staat een effectief monitorings- en handhavingssysteem voor landbouwchemicaliën heeft geïmplementeerd.

Deze beslissing, die op 2 september 2025 is aangekondigd, volgt op een civiele rechtszaak aangespannen door de Vereniging van Appelproducenten en de Vereniging van Fijne Wijnen van Campanha Gaúcha. Deze organisaties benadrukken dat de uitspraak een cruciale stap voorwaarts betekent voor de bescherming van de wijnbouw en de fruitteelt in de staat. Hormonale herbiciden, met name 2,4-D, worden veelvuldig gebruikt in de sojateelt. Door winddrift kunnen deze stoffen echter gevoelige gewassen zoals druiven en appels negatief beïnvloeden, evenals de inheemse flora.

De impact van herbicidendrift, met name van 2,4-D en dicamba, op gevoelige gewassen zoals wijndruiven is aanzienlijk. Blootstelling aan 2,4-D tijdens de vroege groei en bloei van de wijnstok kan leiden tot ernstige bladvervorming, groeivertraging, mislukte bloei en verminderde vruchtzetting, met aanzienlijke opbrengstverliezen tot gevolg. De volatiliteit van 2,4-D, vooral bij hogere temperaturen en lage luchtvochtigheid, vergroot het risico op drift over grotere afstanden. Dit kan leiden tot economische verliezen voor wijngaardbezitters en aansprakelijkheidskwesties voor de gebruikers van de herbiciden.

De regio Campanha Gaúcha, die meer dan 30% van de Braziliaanse fijne wijnen produceert, heeft al jaren te kampen met de schadelijke effecten van deze herbiciden. De Wetgevende Vergadering van Rio Grande do Sul heeft zich ook actief met de problematiek beziggehouden. In april 2025 werd een subcommissie opgericht om de opschorting en het verbod op deze herbiciden in de velden van de staat te bespreken, met als doel de schade door drift aan kwetsbare gewassen te beperken. In juli 2025 deden wijnbouwers en fruittelers opnieuw een oproep tot opschorting van het gebruik van hormonale herbiciden, verwijzend naar aanzienlijke productieverliezen als gevolg van drift. Deze gezamenlijke oproep onderstreept de dringende noodzaak van effectievere maatregelen om gevoelige landbouwsectoren in de regio te beschermen.

De problematiek van herbicidendrift is niet nieuw en de impact ervan is toegenomen door het hernieuwde gebruik van 2,4-D en dicamba. Deze herbiciden, die voorheen voornamelijk in de lente voor akkerbouw en in de herfst voor wijnbouw werden gebruikt, worden nu ook in de zomermaanden toegepast op soja- en katoenvelden. Dit valt samen met de perioden waarin wijnstokken het meest gevoelig zijn voor schade. De formuleringen van deze herbiciden maken ze bovendien vatbaar voor verspreiding buiten het doelgebied, zelfs bij zorgvuldige toepassing. Het is daarom van essentieel belang dat landbouwers en fruittelers in dialoog gaan met hun buren die gewassen zoals maïs en soja telen, en met commerciële spuitbedrijven, om wederzijds begrip te kweken voor de gevoeligheid van specifieke teelten en de economische impact van drift.