Khủng hoảng gấu ở Nhật Bản: Luật mới và công nghệ đối mặt với làn sóng tấn công

Nhật Bản đang chứng kiến sự gia tăng đáng báo động về các vụ tấn công và chạm trán với gấu, một vấn đề phức tạp được cho là do biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến nguồn thức ăn và tình trạng giảm dân số ở nông thôn.

Để giải quyết tình trạng này, chính phủ Nhật Bản đã ban hành luật bảo vệ và quản lý động vật hoang dã sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 9 năm 2025. Luật mới cho phép "bắn hạ khẩn cấp" gấu và các loài động vật nguy hiểm khác trong khu vực dân cư dưới những điều kiện nhất định, thay vì yêu cầu sự chấp thuận của cảnh sát như trước đây. Từ tháng 4 đến tháng 7 năm 2025, Nhật Bản đã ghi nhận 55 vụ tấn công của gấu và nhiều lần nhìn thấy chúng ở các khu vực đô thị.

Các chuyên gia nhận định sự khan hiếm của các loại hạt sồi và nguồn thức ăn tự nhiên khác, có thể do biến đổi khí hậu, đã buộc gấu phải di chuyển vào các khu vực có người sinh sống để tìm kiếm thức ăn. Sự suy giảm dân số ở nông thôn cũng làm mờ ranh giới giữa môi trường sống của gấu và các khu định cư của con người.

Để đối phó với tình hình này, Nhật Bản đang đẩy mạnh các giải pháp công nghệ tiên tiến. Một trong những ứng dụng nổi bật là hệ thống nhận dạng khuôn mặt bằng AI, được phát triển với hơn 50.000 ảnh và video về gấu đen và gấu nâu Nhật Bản, có khả năng xác định và theo dõi từng cá thể gấu. Bên cạnh đó, các robot "Sói Quái Vật" (Monster Wolves), được trang bị cảm biến chuyển động và phát ra âm thanh lớn để mô phỏng tiếng hú của sói hoặc tiếng máy móc, cũng đang được triển khai và đã chứng tỏ hiệu quả trong việc ngăn chặn gấu tiếp cận các khu dân cư.

Chính phủ Nhật Bản cũng cam kết tăng cường hỗ trợ tài chính cho các chính quyền địa phương để đầu tư vào các biện pháp phòng ngừa như hàng rào, hệ thống cảnh báo sớm và đào tạo nhân lực ứng phó. Theo ước tính, dân số gấu đen châu Á tại Nhật Bản đã tăng gấp ba lần kể từ năm 2012, với số lượng khoảng 44.000 con, trong khi dân số gấu nâu ở Hokkaido vào khoảng dưới 12.000 con. Sự gia tăng này, kết hợp với các yếu tố môi trường, đã tạo nên một cuộc khủng hoảng đòi hỏi các giải pháp toàn diện và sáng tạo.