Giáo sư Maria Strømme Đề xuất Lý thuyết Ý thức là Trường Nền tảng của Thực tại

Giáo sư Maria Strømme, nhà vật lý gốc Na Uy công tác tại Đại học Uppsala, Thụy Điển, đã công bố một mô hình lý thuyết mới, chuyển hướng khỏi lĩnh vực chuyên môn thông thường của bà là công nghệ nano để khám phá nguồn gốc của vũ trụ và bản chất của ý thức.

Công trình nghiên cứu này, được đăng tải trên tạp chí AIP Advances vào ngày 13 tháng 11 năm 2025, mang tựa đề "Universal consciousness as foundational field: A theoretical bridge between quantum physics and non-dual philosophy" (Ý thức phổ quát như một trường nền tảng: Cầu nối lý thuyết giữa vật lý lượng tử và triết học phi nhị nguyên). Bài báo đã được chọn là bài viết xuất sắc nhất trong số phát hành và xuất hiện trên trang bìa tạp chí.

Cốt lõi của lý thuyết, được trình bày bởi Giáo sư Strømme, người đã là giáo sư công nghệ nano tại Đại học Uppsala từ năm 2004, là đề xuất rằng ý thức là yếu tố cơ bản cấu thành thực tại, chứ không phải là sản phẩm phụ của hoạt động não bộ. Theo mô hình này, ý thức phổ quát được mô hình hóa như một trường nền tảng tồn tại trước các cấu trúc như thời gian, không gian và vật chất. Nhận thức cá nhân được cho là sự phân biệt của trường này thông qua các cơ chế như phá vỡ đối xứng và các dao động lượng tử.

Giáo sư Strømme, sinh ngày 7 tháng 4 năm 1970 tại Svolvær, thừa nhận đây là một nỗ lực mô tả sự vận hành của thực tại, xây dựng trên nền tảng của các nhà vật lý trước đó. Lý thuyết gợi ý rằng sự tách biệt nhận thức của cá nhân là một ảo ảnh, bắt nguồn từ một chất nền thống nhất, vô hình. Khung lý thuyết này cũng diễn giải trạng thái trước Vụ Nổ Lớn (Big Bang) như một tiềm năng vô hạn, phi thời gian.

Mô hình này đưa ra một sự đối lập với các quan điểm khoa học thần kinh theo thuyết quy giản, đồng thời tìm thấy sự tương đồng với các lập luận lịch sử, như của Eugene Wigner, về vai trò của ý thức trong việc gây ra sự sụp đổ hàm sóng. Theo đó, suy nghĩ cá nhân được cho là cấu trúc trải nghiệm chủ quan bằng cách gây ra sự 'sụp đổ' của trường phổ quát thành một trạng thái được quan sát. Công trình này cộng hưởng với các lý thuyết hấp dẫn lượng tử mới nổi, vốn cho rằng không-thời gian phát sinh từ một trật tự sâu xa hơn.

Nghiên cứu của Strømme, người có khoảng 400 bài báo tạp chí và 60 bằng sáng chế trong lĩnh vực khoa học vật liệu, đưa ra nhiều dự đoán có thể kiểm chứng được trong vật lý, khoa học thần kinh và vũ trụ học. Mô hình này cũng hàm ý rằng ý thức cá nhân không chấm dứt khi chết mà trở về với trường ý thức phổ quát, một khái niệm được bà mô tả bằng các thuật ngữ cơ học lượng tử.