Bão Mặt Trời Lớp X Gây Gián Đoạn Liên Lạc Tần Số Cao Ngày 1/12/2025

Vào ngày 1 tháng 12 năm 2025, Mặt Trời đã phát ra một đợt bão từ loại X cực mạnh, với cường độ đỉnh điểm được ghi nhận ở mức X1.9 vào khoảng 05:49 giờ Moscow. Sự kiện này được xếp vào nhóm năm sự kiện mặt trời quan trọng nhất được ghi nhận trong năm 2025 cho đến thời điểm đó, mặc dù cường độ thấp hơn so với cơn bão X5.1 xảy ra vào ngày 11 tháng 11.

Những đợt bùng phát năng lượng dữ dội này, được phân loại là mạnh nhất trên thang đo X, cho thấy hoạt động gia tăng khi Chu kỳ Mặt Trời 25 tiến gần đến giai đoạn cực đại dự kiến. Các nhà khoa học đã ghi nhận hoạt động mặt trời mạnh mẽ hơn dự kiến trong chu kỳ này, vốn bắt đầu vào tháng 12 năm 2019, trái ngược với các dự đoán ban đầu về một chu kỳ tương đối yếu. Cơ quan Dự báo Thời tiết Không gian Quốc gia (NOAA) và NASA đã công bố rằng Mặt Trời đã đạt đến giai đoạn cực đại của Chu kỳ 25 vào ngày 15 tháng 10 năm 2024, với số lượng vết đen đạt mức cao nhất trong 23 năm.

Mặc dù tâm của cơn bão nằm lệch khỏi đường Trái Đất-Mặt Trời, làm giảm thiểu nguy cơ xảy ra Phóng khối lượng vành nhật hoa (CME) lớn, sự kiện này vẫn tác động đến tầng điện ly của Trái Đất. Các tia X trong các cơn bão mặt trời gây ra hiện tượng suy hao sóng ngắn, thường ngăn chặn liên lạc HF, vì các sóng vô tuyến tần số cao trong dải từ 3 đến 30 MHz đặc biệt nhạy cảm với sự gián đoạn này. Sự xáo trộn ion hóa tầng trên của bầu khí quyển đã dẫn đến việc suy giảm chất lượng và thu hẹp dải tần số có sẵn cho liên lạc HF.

Các nhà khoa học tại Viện Nghiên cứu Vũ trụ thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga đã ghi nhận vụ nổ X1.9 này, xuất phát từ vùng hoạt động sao số 4274, khu vực cũng tạo ra 5 vụ nổ Lớp X vào đầu tháng 11. Sự nhiễu loạn ion hóa này đã gây ra sự gián đoạn ngắn, kéo dài khoảng 30 phút đối với liên lạc vô tuyến tần số cao, ảnh hưởng cụ thể đến các tín hiệu hàng không và hàng hải trên khu vực Úc. Các sự kiện suy hao vô tuyến tương tự đôi khi được phân loại là R2 hoặc R3, đã được ghi nhận trước đây do các cơn bão mặt trời khác.

Hoạt động mặt trời tăng cao vẫn tiếp diễn khi Chu kỳ Mặt Trời 25, dự kiến kéo dài đến khoảng năm 2030, tiến gần đến cực đại. Sự kiện ngày 1 tháng 12 năm 2025 là một minh chứng về những tác động tức thời của hoạt động mặt trời đối với cơ sở hạ tầng liên lạc trên Trái Đất, đặc biệt là các hệ thống phụ thuộc vào sự phản xạ sóng vô tuyến của tầng điện ly. Các vụ nổ năng lượng mạnh mẽ hơn, như X5.1 vào ngày 11 tháng 11 năm 2025, cho thấy tiềm năng gián đoạn lớn hơn có thể xảy ra trong bối cảnh hoạt động mạnh mẽ của Mặt Trời.