Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki 74. Keşif Ekibi: Vestibüler Bilim, Kök Hücre Araştırmaları ve Lojistik Operasyonlar

Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) görev yapan 74. Keşif Ekibi, operasyonlarının ilk tam haftasını 12 Aralık 2025 tarihinde tamamladı. Bu süreçte mürettebat, yoğun insan araştırmalarını kritik istasyon bakımı ve lojistik görevleriyle dengelemeyi başardı. 8 Aralık 2025'te başlayan ve Temmuz 2026'ya kadar sürmesi planlanan bu keşif görevi, ISS'nin Ay'a ve Mars'a yönelik gelecekteki Artemis görevleri gibi uzun süreli derin uzay yolculuklarına hazırlık platformu olarak taşıdığı önemi bir kez daha gözler önüne serdi. Mürettebatın faaliyetleri biyomedikal araştırmalardan malzeme bilimine ve yaşam destek sistemlerinin sürdürülmesine kadar geniş bir yelpazeyi kapsayarak, yörünge operasyonlarının ne denli entegre olduğunu gösterdi.

Bilimsel çalışmaların merkezinde, özellikle denge ve yön duygusunu yöneten vestibüler sistem üzerine odaklanılarak, insan vücudunun mikro yerçekimine adaptasyonu yer aldı. NASA Uçuş Mühendisi Chris Williams, CIPHER insan araştırması deneyinin vestibüler bölümünü yürüttü. Bu esnada yer kontrol doktorlarının uzaktan rehberliğiyle görevini yerine getirirken, aynı zamanda kardiyorespiratuar uygunluğunu da değerlendirdi. Eş zamanlı olarak, Roscosmos Uçuş Mühendisleri Sergey Kud-Sverchkov ve Sergei Mikaev, kendi ajanslarının 'Virtual' deneyinde farklı sanal gerçeklik gözlükleri kullanarak ağırlıksız ortamdaki görme yetilerini ve duyusal etkileşim verilerini topladılar. NASA, CIPHER sonuçlarının astronot eğitimlerini iyileştireceğine ve Dünya'daki denge tedavilerine fayda sağlayacağına inanırken; Roscosmos, elde ettiği verileri mürettebatın uçuş sonrası yeniden adaptasyon protokollerine uygulamayı hedefliyor. CIPHER paketi, gözden beyne kadar sistemleri izleyerek uzun süreli görevlere karşı bütüncül insan tepkisini karakterize etmek üzere tasarlanmış 14 çalışmadan oluşmaktadır.

Biyomedikal araştırmalar kapsamında, NASA Uçuş Mühendisi Zena Cardman, yörüngede yetiştirilen kök hücrelerin işlenmesi ve korunmasına yönelik StemCellEx-IP1 araştırmasına zaman ayırdı. Bu araştırmanın temel amacı, uzayda üretilen hücrelerin rejeneratif tıp alanında hasarlı doku ve organlar için Dünya'da yetiştirilenlere kıyasla potansiyel üstünlüğünü doğrulamaktır. ISS'deki mikro yerçekimi ortamı, hücrelerin üç boyutlu büyümesine olanak tanıyor. Bu büyüme şekli, Dünya'da yaygın olarak kullanılan iki boyutlu kültürlere göre insan vücudunun doğal ortamına daha yakın bir taklit sunarak, klinik uygulamalar için daha iyi hücre üretimi potansiyeli taşıyor.

İstasyonun operasyonel hazırlığını sürdürmek adına lojistik ve bakım görevleri de aksatılmadı. İstasyon Komutanı Mike Fincke, Ocak 2026'nın sonlarında imha edilmek üzere ayrılması planlanan Japon HTV-X1 ikmal gemisine kargo yükleme gibi karmaşık süreci yönetti. Bu araç, 30 Ekim 2025'te Kimiya Yui tarafından Canadarm2 kullanılarak istasyona kenetlenmiş olup, Kounotori serisinin halefidir ve 5,8 tona kadar yük taşıma kapasitesine sahiptir.

Ayrıca Komutan Fincke, Tranquility modülündeki atık ve hijyen bölmesinde gerekli bakımları gerçekleştirirken; Roscosmos Uçuş Mühendisi Oleg Platonov, yörünge sıhhi tesisat bakımını yaptı ve Newton'un İkinci Yasası'na dayalı bir cihaz kullanarak kendi kütlesini ölçtü. JAXA Uçuş Mühendisi Kimiya Yui de boşluğa, radyasyona ve aşırı sıcaklıklara maruz bırakılmak üzere Kibo modülünün hava kilidine malzeme numune taşıyıcıları yerleştirerek katkıda bulundu. Bu araştırma, Artemis görevleri için geliştirilecek ileri yaşam destek sistemlerine veri sağlayacaktır. Yui ayrıca, yörünge ötesi görevler için önem taşıyan deneysel bir karbondioksit giderme cihazını Kibo içerisine kurup yalıtımını tamamladı.