Okyanus Mantalarının Gizli Derinlikleri: Göç Öncesi 1250 Metreye Dalışlar

2025 yılında yayımlanan yeni bilimsel bulgular, okyanus mantalarının (Mobula birostris) davranışlarına dair yerleşik bilgileri kökten değiştirdi. Uzun süreli ve 200 kilometreyi aşan göçler öncesinde bu iri vatozların 1250 metreye varan aşırı derinliklere daldığı ortaya çıktı. Daha önceki varsayımlar, mantaların nadiren 120 metrenin altına, yani güneş ışığının zar zor ulaştığı bölgenin ötesine indiği yönündeydi.

Dünyanın en büyük vatozları olan okyanus mantaları, yedi metreye varan yüzgeç açıklığına ve iki tonu aşan ağırlıklara ulaşabilmektedir. Araştırmacılar, onların yüzeydeki zarif süzülüşlerine alışkın olsa da, bu gece yarısı karanlığına yapılan dalışlar, türün biyolojisinin yepyeni bir yönünü gözler önüne seriyor.

Bu önemli araştırma, 2012 ile 2022 yılları arasında uluslararası bir bilim insanı ekibi tarafından, aralarında Murdoch Üniversitesi'nden (Avustralya) uzmanların da bulunduğu bir grupla yürütüldü. Uydu vericileri aracılığıyla 24 manta örneğinden 2700 günden fazla veri toplandı. Bu veriler; rotaları, dalış derinliklerini ve su sıcaklıklarını içeriyordu. Kayıtlara geçen 79 aşırı dalış vakasının 71'i Aotearoa (Yeni Zelanda) kıyılarında gerçekleşti. Bu yoğunluk, bu derin dalışların beslenme amaçlı değil, bizzat navigasyonel bir davranışın parçası olduğunu düşündürüyor.

Yeni Zelanda kıta sahanlığının derin sulara ani geçişler yapan topografyası, mantaların kuzeye doğru göç öncesinde bu 'dikey koridorları' kullanabilmesi için uygun koşullar yaratıyor. Endonezya veya Peru gibi bölgelerde bu tür coğrafi imkanlar daha kısıtlı olduğundan, davranış farklılıkları bu coğrafi yapıyla açıklanabilir.

Bilim insanları, mantaların en derin noktada uzun süre kalmadığını, hareketlerinin basamaklı ve kısa olduğunu belirtiyorlar. Bu durum, hipotezi güçlendiriyor: Hayvanlar, açık denizde görsel referans noktaları yokken yönlerini bulmak amacıyla suyun sıcaklık, yoğunluk ve manyetik sinyaller gibi sabit okyanus parametrelerine dair bilgi topluyorlar. Derinlik, onlar için adeta bir 'okyanus GPS'i' işlevi görüyor.

On yıllık bu çalışmanın sonuçları, türün korunması açısından büyük önem taşıyor. Mantaların hayatta kalmasının yalnızca kıyı bölgelerine değil, aynı zamanda günümüzde endüstriyel balıkçılığın baskısı altında olan derin deniz ekosistemlerine de bağlı olduğu anlaşılıyor. Türün devamlılığı için sadece beslenme alanları değil, başarılı göçleri doğrudan etkileyen bu kritik derin dalış rotaları da göz önünde bulundurulmalıdır.