Manta's Duiken naar 1250 Meter: Nieuwe Inzichten in Migratiegedrag

Recent wetenschappelijk inzicht, gepubliceerd in 2025, werpt een nieuw licht op het gedrag van de oceaanreuzen, de manta's (Mobula birostris). Het is ontdekt dat deze grote roggen, vlak voordat ze aan hun lange migratietochten beginnen – tochten die meer dan 200 kilometer overspannen – extreme duiken maken naar dieptes van wel 1250 meter. Voorheen ging men ervan uit dat manta's zelden dieper dan 120 meter kwamen, wat overeenkomt met de zone waar zonlicht nog net kan doordringen.

De oceaanmanta, de grootste rogsoort ter wereld, kan een spanwijdte van zeven meter bereiken en een gewicht van meer dan twee ton. Hoewel hun elegante bewegingen aan de oppervlakte al lang bekend zijn bij onderzoekers, onthullen deze duiken in de pikdonkere zone een compleet nieuwe dimensie van hun biologie.

Dit baanbrekende onderzoek werd uitgevoerd door een internationaal team van wetenschappers, waaronder experts van de Murdoch University in Australië. De studie liep over een periode van tien jaar, van 2012 tot en met 2022. Door middel van satellietzenders verzamelden zij meer dan 2700 dagen aan data van 24 individuele manta's, waarbij routes, diepte en watertemperatuur nauwkeurig werden vastgelegd. Er werden maar liefst 79 gevallen van extreme duikpogingen geregistreerd, waarvan 71 plaatsvonden nabij de kust van Aotearoa (Nieuw-Zeeland). Deze sterke concentratie suggereert dat deze diepe afdalingen geen voedingsgedrag zijn, maar een integraal onderdeel van hun navigatiesysteem.

Het onderwaterlandschap van de Nieuw-Zeelandse continentale plaat, met zijn abrupte overgangen naar diepzeegebieden, biedt de manta's blijkbaar de gelegenheid om 'verticale corridors' te gebruiken voorafgaand aan hun noordwaartse migraties. In regio's zoals Indonesië of Peru, waar dergelijke topografische kenmerken minder aanwezig zijn, zijn deze gedragspatronen minder waargenomen, wat wijst op regionale verschillen in hun migratiestrategieën.

De wetenschappers benadrukken dat de manta's niet langdurig op deze maximale diepten blijven; hun afdalingen zijn getrapt en van korte duur. Dit ondersteunt de hypothese dat de dieren essentiële informatie verzamelen over de stabiele omgevingsfactoren – zoals temperatuur, de dichtheid van waterlagen en magnetische signalen. Ze gebruiken deze gegevens vervolgens als oriëntatiepunt in de open zee, waar visuele aanwijzingen ontbreken. Kortom, de diepzee fungeert voor hen als een soort 'oceaan-GPS'.

De bevindingen van dit tienjarige onderzoek zijn van cruciaal belang voor natuurbescherming. Ze tonen aan dat het voortbestaan van de manta's niet alleen afhangt van de bescherming van kustgebieden, maar ook van de integriteit van de diepzee-ecosystemen. Deze diepzeegebieden staan onder toenemende druk door industriële visserij. Om de soort te behouden, moeten we niet alleen de voedingsgronden in acht nemen, maar ook deze vitale, diepe duikroutes die bepalend zijn voor het succes van hun migraties.