Antarktika'da Kapsamlı Haritalama 107 Bin Hektar Bitki Örtüsü Ortaya Çıkardı

Bilim camiası, Aralık 2025'te, Berlin şehri yüzölçümüne denk gelen bir alanı kapsayan Antarktika bitki örtüsünün ayrıntılı bir dökümünü elde etti. MapBiomas bilim ağı tarafından yürütülen bu çalışma, 2017 ile 2025 yılları arasında toplanan uydu verilerine dayanarak, kıtanın buzdan arınmış bölgelerinin kapsamlı bir resmini ilk kez gözler önüne serdi. Almanya'nın başkenti Berlin'in yaklaşık 890,85 kilometrekarelik yüzölçümü, tespit edilen bitki örtüsü alanlarının ölçeğiyle kıyaslanabilir düzeyde.

1 Aralık'ta kamuoyuna açıklanan bu veriler, kıtayı bilimsel araştırmalara ayıran 1959 tarihli Antarktika Antlaşması'nın yıl dönümü olan Antarktika Günü'ne denk getirildi. Kısa süren Antarktika yazında aktif olarak gelişen haritalanmış flora, büyük ölçüde likenler, yosunlar, karasal algler ve otlardan oluşuyor. Bu yaşam formları, iklim koşullarının nispeten daha ılıman olduğu kıyı bölgelerinde, çevredeki adalarda ve özellikle Antarktika Yarımadası'nda yoğunlaşıyor. Bununla birlikte, bazı dayanıklı türler, iç sıradağların aşırı koşullarında bile hayatta kalma yeteneği sergiliyor.

Genel olarak bakıldığında, bitki örtüsü, toplam Antarktika yüzölçümünün 1,366 milyar hektarının yüzde 1'inden azını oluşturan buzsuz alanların yaklaşık yüzde 5'ini kaplıyor. Bitki örtüsünün bu detaylı haritalanması, iklim değişikliğinin bölge üzerindeki etkilerini doğru bir şekilde izlemek için hayati önem taşıyor. Buzdan arınmış bölgeler, yaz dönemi boyunca penguenler de dahil olmak üzere faunanın üremesi ve yuva yapması için temel sağlayan yaşamsal habitatlar sunuyor.

Haritalama çalışmalarını koordine eden Profesör Eliana Fonseca, bitki örtüsü haritasının ekosistem verimliliğini değerlendirmeye ve en savunmasız bölgeleri belirlemeye olanak tanıdığını belirtti. Antarktika, Güney Yarımküre'deki meteorolojik süreçleri etkileyen soğuk cepheler üreterek küresel bir termoregülatör olarak temel bir işlev görmektedir. Floranın bu hassas ekosistemlerinin dinamiklerini detaylı haritalama yoluyla anlamak, bilim insanlarının iklimsel kaymaları daha etkin bir şekilde takip etmesine imkân tanıyor.

On metrelik çözünürlüğe sahip Sentinel-2 uydularını kullanan güncel araştırmalar, önceki küçük ölçekli haritalarla sınırlı olanlara kıyasla daha geniş bir bakış açısı sunuyor. Makine öğrenimi ve bulut bilişimi temelli veri işleme yöntemlerine dayanan bu metodolojinin geliştirilmesi, ekolojik gözetim için yeni ufuklar açıyor. QUT'tan Doktor Juan Sandino gibi bilim insanları, yosunları ve likenleri Antarktika'nın 'stres barometreleri' olarak adlandırıyor; zira bu organizmalar ısınmaya ve antropojenik etkilere ilk tepki verenler oluyor. Onların durumunun ayrıntılı takibi, bu kapsamlı yaklaşımın benzersiz kutup ortamının korunmasındaki önemini doğrulayarak daha kesin ve maliyet etkin hale geliyor.