Iran i Turcja przyspieszają budowę kluczowej magistrali kolejowej łączącej Azję z Europą

Szefowie dyplomacji Iranu i Turcji, Abbas Irakczi oraz Hakan Fidan, w dniu 30 listopada 2025 roku oficjalnie zainaugurowali priorytetowe prace nad budową nowego, wspólnego połączenia kolejowego. Projekt ten, znany w Iranie jako tranzytowa linia kolejowa Marand–Czeşme-Soraja, ma za zadanie stworzenie fundamentalnego korytarza handlowego, który zapewni bezpośrednią komunikację między kontynentem azjatyckim a europejskim.

Planowana magistrala, której długość szacowana jest na około 200 kilometrów, połączy irańskie miasto Marand z tureckim rejonem przygranicznym Arakły, do którego dotrze przez Czeşme-Soraja. Irańskie władze szacują, że całkowity koszt realizacji tego przedsięwzięcia wyniesie blisko 1,6 miliarda dolarów amerykańskich, a przewidywany czas zakończenia robót określono na trzy do czterech lat. Iran postrzega swoje strategiczne położenie na styku Eurazji jako znaczący atut, dążąc do ożywienia gospodarki osłabionej międzynarodowymi sankcjami poprzez rozbudowę infrastruktury i intensyfikację wymiany handlowej z sąsiadami.

Minister transportu Iranu, Farzane Sadegh, wcześniej podkreślała, że ta linia kolejowa przekształci południową część historycznego Jedwabnego Szlaku w „całkowicie kolejowy korytarz, gwarantujący ciągłość sieci między Chinami a Europą”. Zapewni to „szybki i tani transport wszystkich rodzajów towarów przy minimalnej liczbie postojów”. Pomyślne uruchomienie tej linii wzmocni pozycję Iranu i Turcji jako centralnych hubów tranzytowych, przesuwając ciężar ekonomiczny z szlaków morskich na lądowe. Projekt ten ściśle koreluje z globalnymi inicjatywami, takimi jak chińska Inicjatywa Pasa i Szlaku (BRI).

Wspólna konferencja prasowa, która odbyła się w Teheranie, posłużyła również jako forum do dyskusji na temat kompleksowego partnerstwa strategicznego, obejmującego usuwanie istniejących barier handlowych i inwestycyjnych. Szczególną uwagę poświęcono sektorowi energetycznemu: Iran zadeklarował gotowość do przedłużenia obowiązującej umowy na eksport gazu ziemnego do Turcji, której termin wygasa w listopadzie 2026 roku, a także do rozszerzenia współpracy w dziedzinie energii elektrycznej. Świadczy to o dążeniu Teheranu i Ankary do pogłębiania relacji, które wykraczają poza samą logistykę.

Oprócz projektów infrastrukturalnych, ministrowie uzgodnili wspólne stanowisko w kwestii bezpieczeństwa regionalnego, jednogłośnie uznając izraelską ekspansję za główne zagrożenie dla stabilności. Iran zapowiedział również otwarcie konsulatu w tureckiej prowincji Van, co jest kolejnym dowodem na zacieśnianie więzi dyplomatycznych. Porozumienie z dnia 30 listopada 2025 roku stanowi kulminację wielopoziomowego zacieśniania strategicznego między obiema potęgami, ukierunkowanego na dobrobyt ekonomiczny i regionalną dominację w sektorze tranzytu.