Odkrycie w Senone: Archeolodzy natrafili na skarb niemal 40 tysięcy antycznych monet

Na wschodzie Francji, w departamencie Moza, w pobliżu miejscowości Senon, dokonano niezwykłego odkrycia archeologicznego. Specjaliści z Narodowego Instytutu Badań Archeologicznych Zapobiegawczych (INRAP) natrafili na znaczące skupisko monet z późnego okresu rzymskiego. Znalezisko miało miejsce na prywatnej posesji, gdzie właściciel planował rozbudowę domu, co automatycznie wymusiło przeprowadzenie nadzorowanych prac wykopaliskowych. Teren badań objął obszar około 1500 metrów kwadratowych, umożliwiając zbadanie fragmentu antycznej dzielnicy, która do tej pory pozostawała niemal nietknięta przez naukowców.

Jak poinformowali badacze, monety zostały ukryte w trzech ceramicznych naczyniach, które znajdowały się w obrębie dawnych budynków mieszkalnych. Dwie z tych amfor zostały już otwarte. Jedna z nich okazała się wypełniona blisko 25 tysiącami drobnych, brązowych monet. Wstępne szacunki wskazują, że łączna liczba odnalezionych egzemplarzy może sięgać nawet 40 tysięcy sztuk. Trzecia amfora została zachowana w całości i przewieziona do laboratorium w celu przeprowadzenia szczegółowej analizy, która ma precyzyjnie określić skład i charakter jej zawartości. Wszystkie monety noszą wizerunki rzymskich cesarzy, a całe ukrycie datowane jest na okres między rokiem 280 a 310 naszej ery.

Sposób rozmieszczenia tych pojemników natychmiast przykuł uwagę archeologów. Amfory zostały ustawione pionowo w specjalnie przygotowanych dołkach, a ich otwory znajdowały się niemal na poziomie antycznej posadzki. Taka aranżacja sugeruje, że nie była to próba pośpiesznego ukrycia majątku w obliczu zagrożenia, lecz raczej celowe i uporządkowane składowanie cennych przedmiotów. Dowodem na to są także pojedyncze monety, które przylgnęły do zewnętrznych ścian dwóch naczyń – musiały znaleźć się tam już po tym, jak pojemniki zostały osadzone na miejscu.

Wartość naukowa tego odkrycia leży w wyjątkowo dobrze zachowanym kontekście archeologicznym, a nie tylko w samej liczbie monet. W przeciwieństwie do skarbów wydobytych w niekontrolowanych warunkach, ta znalezisko pozwala na precyzyjne odtworzenie okoliczności jego ukrycia. Koordynator wykopalisk, Simon Ritz, wysunął hipotezę, że może to być związane z systematycznym wycofywaniem monet z obiegu w ramach reformy monetarnej późnego Cesarstwa Rzymskiego. Badacz porównał tę sytuację do wprowadzenia euro, kiedy to stare waluty stopniowo znikały z codziennego użytku.

Dane archeologiczne dostarczają również cennych informacji na temat historii samego stanowiska. W czasach antycznych Senon znajdował się na terytorium galijskiego plemienia Medyomatryków, którego stolicą było Divodurum – dzisiejszy Metz. Urbanizacja tego obszaru rozpoczęła się pod koniec I wieku naszej ery, kiedy to mieszkańcy zaczęli przechodzić od konstrukcji z gliny i drewna do budownictwa kamiennego. Niestety, na początku IV wieku osada ucierpiała w wyniku dotkliwego pożaru. Po odbudowie życie toczyło się tu krótko – kolejny pożar w połowie IV wieku doprowadził do ostatecznego opuszczenia tej części miasta.

Chociaż same brązowe monety nie mają dziś wielkiej wartości materialnej, ich zorganizowane przechowywanie oraz starannie udokumentowany kontekst stanowią rzadką możliwość prześledzenia procesów ekonomicznych późnej starożytności. Przyszłe badania laboratoryjne trzeciej amfory oraz towarzyszących jej artefaktów powinny rzucić więcej światła na rolę tych zgromadzeń w lokalnej gospodarce i ostatecznie potwierdzić przyczyny ich nagromadzenia w tym konkretnym miejscu.