Wanneer 'United by Music' een Vraag wordt, in plaats van een Kreet

Soms bereikt muziek wat protocollen niet kunnen: het legt onmiddellijk de vinger op de zere plek in de wereld.

Deze week klonk er een scherpe, bijna symbolische noot bij het Eurovisie Songfestival: de Zwitserse winnaar van 2024, Nemo, heeft aangekondigd de trofee terug te geven aan de organisator, de EBU. Dit is een daad van protest tegen de beslissing om Israël toe te staan deel te nemen aan de editie van 2026.

De Actie van de Week: Het Gebaar van Nemo

Nemo gaf aan dat er een fundamentele discrepantie bestaat tussen de waarden die het festival beweert te vertegenwoordigen – eenheid, inclusiviteit, waardigheid – en het besluit van de EBU om de deelname van Israël te handhaven. Dit gebeurt te midden van de oorlog in Gaza en de ernstige internationale beschuldigingen die tegen Israël worden geuit (waaronder in rapporten van VN-commissies; beschuldigingen die Israël zelf ontkent).

De EBU reageerde door te stellen dat zij het besluit van de artiest betreuren, maar Nemo's standpunt respecteren. Zij benadrukten tegelijkertijd dat Nemo een 'gewaardeerd lid van de Eurovisie-familie' blijft.

Wat Gebeurt er met het Festival: Boycots en Verdeeldheid

Naar aanleiding van de beslissing van de EBU hebben vijf landen hun deelname aan 2026 geannuleerd: Spanje, Nederland, Ierland, Slovenië en IJsland. Hoewel de redenen verschillend worden geformuleerd, is de onderliggende spanning duidelijk: het wordt onmogelijk geacht om 'te doen alsof het alleen maar muziek is' wanneer de wereld pijn ervaart.

Toch is het festival niet op instorten gebouwd. Landen als Bulgarije, Roemenië en Moldavië hebben hun terugkeer naar de competitie bevestigd. De EBU blijft het belang van een verenigde gemeenschap onderstrepen.

Wenen 2026: De Muziek Staat Nog Gepland

De jubileumeditie, de 70e, zal plaatsvinden in Wenen (Wiener Stadthalle). De data zijn vastgesteld:

• Halve Finales: 12 en 14 mei 2026

Hier ligt het centrale paradox van deze week: de slogan 'United by Music' staat al op de posters gedrukt, maar de 'eenheid' zelf is nu een vraagstuk geworden, in plaats van een vaststaand feit.

Niet Concurreren, Maar Klinken met Vrede

We kunnen het oneens zijn over de reglementen en we mogen de beslissingen afkeuren. Maar muziek, mits ze levend is, roept altijd op tot iets diepers: niet naar de overwinning, maar naar de harmonie. Het gaat niet om 'wie gelijk heeft', maar om 'hoe we het menselijke in de mens niet verliezen'.

De actie van Nemo gaat niet over de trofee. Het gaat erom dat de wereld een te gevoelig gehoor heeft om oren dicht te stoppen met slogans. Als het Eurovisie Songfestival werkelijk een ruimte voor vrede wil zijn, moet het de moeilijke taak aankunnen: het podium behouden zonder het tot een wapen te maken, en de mensen behouden zonder hen tot zwijgen te dwingen.

Wat Dit Incident Toevoegt aan de Wereldwijde Klank

Dit incident heeft een verhoogde noot van verantwoordelijkheid toegevoegd: wanneer cultuur mondiaal wordt, kan deze niet langer 'buiten de wereld' staan. Het voegde ook een stille hoop toe: we kunnen nog steeds de toon kiezen – niet de toon van verdeeldheid, maar de toon van zorg; niet de toon van competitie, maar de toon van het gedeelde menselijke hart.

We verschillen inderdaad in onze timbres. Maar als we dieper luisteren, zijn we nog steeds in staat elkaar te ontmoeten in één ding: het verlangen om te leven. Als mensen al een kans maken om niet doof te worden van hun eigen lawaai, wordt die kans niet geboden door degene die iedereen overstemt, maar door degene die op het moeilijkste moment in staat blijft de ander te horen.

Muziek gaat hierover: niet de realiteit negeren, maar binnen die realiteit een ruimte bewaren waar de mens belangrijker is dan de vlag, en de levende stem belangrijker is dan welk motto dan ook. Hoe luider de volwassen wereld kibbelt over reglementen, boycots en toelatingen, des te duidelijker klinkt een andere frequentie – zacht maar oprecht: het kinderhart. In het lied 'Ce Monde' zingt Léa de laatste van het Junior Eurovisie Songfestival 2025 over wat wij, volwassenen, zo vaak vergeten: deze wereld wordt eerst gevoeld, en pas daarna besproken. Misschien is de meest eerlijke 'United by Music' vandaag niet te vinden op de grote podia, maar in die heldere stem van een kind dat zonder politieke woorden zingt over de wereld waarin men wil leven.