Mỹ tăng cường áp lực lên Venezuela: Gắn mác băng đảng và triển khai quân sự tại Caribbean

Căng thẳng địa chính trị tại khu vực biển Caribbean đã leo thang đến đỉnh điểm tính đến ngày 25 tháng 11 năm 2025, do sự đối đầu ngày càng gay gắt giữa Hợp chủng quốc Hoa Kỳ và Cộng hòa Bolivar Venezuela. Sự leo thang này bao gồm việc Mỹ tăng cường đáng kể lực lượng quân sự trong khu vực, cùng với một động thái pháp lý quan trọng: việc chính thức công nhận “Cartel de los Soles” (Băng đảng Mặt trời) là Tổ chức Khủng bố Nước ngoài (FTO), có hiệu lực từ ngày 24 tháng 11 năm 2025.

Trọng tâm của các hoạt động quân sự Mỹ hiện nay tập trung tại vùng biển Caribbean tiếp giáp với Venezuela. Quy mô của đợt triển khai này được đánh giá là lớn nhất kể từ cuộc xâm lược Panama của Mỹ vào năm 1989. Điểm mấu chốt trong sự leo thang này là quyết định của Bộ Ngoại giao Mỹ, được Ngoại trưởng Marco Rubio công bố, về việc áp dụng danh hiệu FTO cho “Cartel de los Soles”. Washington cáo buộc rằng tổ chức này, được cho là do Nicolás Maduro cùng các quan chức cấp cao khác lãnh đạo, đã làm tha hóa các cơ quan quân đội, tình báo, lập pháp và tư pháp của đất nước.

Hoa Kỳ tuyên bố rằng “Cartel de los Soles” đang hợp tác với các nhóm tội phạm khác như “Cartel Sinaloa” của Mexico và “Tren de Aragua” của Venezuela để thực hiện các hoạt động buôn bán ma túy quy mô lớn sang Mỹ và châu Âu. Ngược lại, Venezuela kịch liệt bác bỏ mọi cáo buộc, gọi đây là “sự bịa đặt vô lý” và coi hành động của Mỹ là một mối đe dọa trực tiếp đối với hòa bình khu vực. Đây là một sự đối đầu không khoan nhượng giữa hai bên.

Chiến dịch quân sự được đặt mật danh là “Mũi giáo Phương Nam” (Operation Southern Spear) đã mang lại những hậu quả cụ thể. Kể từ tháng 9 năm 2025, lực lượng Mỹ đã tiến hành không dưới 21 cuộc tấn công hải quân nhắm vào các tàu chở ma túy bị nghi ngờ, dẫn đến cái chết của 83 người theo các báo cáo ban đầu. Những hành động này đã vấp phải sự lên án gay gắt từ Caracas. Đáp lại việc Mỹ tăng cường hiện diện quân sự, bao gồm cả việc triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay do USS Gerald R. Ford dẫn đầu, Tổng thống Nicolás Maduro đã ra lệnh tổng động viên 25.000 quân nhân để bảo vệ chủ quyền quốc gia. Đây là một trong những chiến dịch huy động lớn nhất trong lịch sử Venezuela gần đây.

Các quốc gia láng giềng trong khu vực đang đứng trước tình thế tiến thoái lưỡng nan. Thủ tướng Trinidad và Tobago, bà Kamla Persad-Bissessar, đã bày tỏ sự chào đón đối với sự hiện diện của tàu chiến Mỹ, điều này ngay lập tức gây ra căng thẳng với Caracas, dẫn đến việc Venezuela đình chỉ các thỏa thuận năng lượng với quốc đảo này. Lực lượng vũ trang Trinidad và Tobago đã được đặt trong tình trạng báo động cao. Ngành công nghiệp đánh bắt cá của nước này cũng chịu ảnh hưởng nặng nề, ghi nhận mức sụt giảm sản lượng đánh bắt hơn 50% do lo ngại về các hoạt động quân sự của Mỹ.

Bối cảnh của sự leo thang này bắt nguồn từ cuộc khủng hoảng chính trị kéo dài kể từ cuộc bầu cử tổng thống ngày 28 tháng 7 năm 2024. Ông Maduro đã giành chiến thắng, nhưng kết quả này không được phe đối lập và nhiều quốc gia quốc tế, bao gồm cả Mỹ, công nhận, khi họ ủng hộ ứng cử viên đối lập Edmundo González Urrutia. Ngoại trưởng Marco Rubio, người nhậm chức vào tháng 1 năm 2025, đã tập trung mạnh mẽ hơn vào khu vực Mỹ Latinh. Toàn bộ sự leo thang đa tầng này – về quân sự, pháp lý và ngoại giao – cho thấy chiến lược của Mỹ đang chuyển từ việc kiềm chế sang hành động quyết liệt hơn trong khu vực.