Năng lượng tái tạo vượt than đá lần đầu tiên trên toàn cầu trong nửa đầu năm 2025

Trong sáu tháng đầu năm 2025, sản lượng điện từ các nguồn năng lượng tái tạo đã vượt qua than đá trên phạm vi toàn cầu, đánh dấu một cột mốc lịch sử trong ngành năng lượng. Sự kiện này được ghi nhận bởi các phân tích dữ liệu từ 88 quốc gia, chiếm 93% nhu cầu điện toàn cầu, cho thấy một sự thay đổi đáng kể trong phương thức cung cấp năng lượng của thế giới. Động lực chính đằng sau thành tựu này là sự trỗi dậy mạnh mẽ của năng lượng mặt trời và gió. Tỷ lệ năng lượng tái tạo trong sản xuất điện toàn cầu đã tăng lên 50,9%, trong khi tỷ lệ than đá giảm xuống 49,1%.

Theo báo cáo của Ember, điện mặt trời đã tăng trưởng với tốc độ kỷ lục, tăng trưởng 31% so với cùng kỳ năm trước, đạt 1303 TWh. Cùng với sự phát triển ổn định của năng lượng gió, đóng góp 7,7% vào sản lượng điện toàn cầu với 1365 TWh, các nguồn năng lượng sạch này không chỉ đáp ứng được nhu cầu điện ngày càng tăng mà còn bắt đầu thay thế nhiên liệu hóa thạch. Sản lượng điện từ năng lượng tái tạo đạt 5.072 TWh, trong khi than đá giảm xuống còn 4.896 TWh. Sự tăng trưởng của năng lượng tái tạo đã vượt xa mức tăng trưởng nhu cầu điện toàn cầu, cho thấy tiềm năng rõ ràng trong việc thay thế nhiên liệu hóa thạch trong tương lai.

Małgorzata Wiatros-Motyka, nhà phân tích điện năng cấp cao tại Ember, nhận định: "Chúng ta đang chứng kiến những dấu hiệu đầu tiên của một bước ngoặt quyết định. Năng lượng mặt trời và gió hiện đang phát triển đủ nhanh để đáp ứng nhu cầu điện ngày càng tăng của thế giới. Đây đánh dấu sự khởi đầu của một sự thay đổi, nơi năng lượng sạch bắt kịp tốc độ tăng trưởng nhu cầu."

Tuy nhiên, bức tranh không hoàn toàn đồng nhất trên toàn cầu. Trong khi Trung Quốc và Ấn Độ chứng kiến sự sụt giảm trong tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của năng lượng tái tạo, thì Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu lại có sự gia tăng nhu cầu năng lượng, điều này lại có lợi cho nhiên liệu hóa thạch. Cụ thể, tại Trung Quốc, sự tăng trưởng năng lượng sạch đã vượt xa nhu cầu, dẫn đến sự sụt giảm 1,7% trong sản xuất năng lượng hóa thạch. Ấn Độ cũng cho thấy sự tăng trưởng năng lượng sạch vượt xa nhu cầu hơn ba lần, mặc dù nhu cầu điện tăng trưởng chậm lại đáng kể so với năm trước và giảm sử dụng than đá 3,1%. Ngược lại, ở Hoa Kỳ, nhu cầu điện tăng nhanh hơn nguồn cung năng lượng sạch, dẫn đến sự gia tăng 17% trong sản lượng điện than. Tại EU, sự sụt giảm sản lượng điện gió và thủy điện đã dẫn đến sự phụ thuộc nhiều hơn vào khí đốt và than đá.

Bất chấp những khác biệt khu vực này, bước ngoặt toàn cầu này mang lại hy vọng to lớn cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Theo dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), năng lượng tái tạo, đặc biệt là năng lượng mặt trời, sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới. IEA dự đoán rằng công suất năng lượng tái tạo toàn cầu sẽ tăng gấp đôi đến năm 2028, đạt 7300 GW, với 80% công suất năng lượng sạch mới dự kiến ​​sẽ đến từ năng lượng mặt trời. Năng lượng gió cũng được dự đoán sẽ đạt khoảng 96% vào năm 2030. Sự phát triển này không chỉ là một thành tựu về môi trường mà còn là một minh chứng cho thấy sự chuyển đổi sang một hệ thống năng lượng bền vững là hoàn toàn khả thi và đang diễn ra.