Nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nature Communications chỉ ra rằng việc tiếp xúc với propylparaben, một chất bảo quản phổ biến trong các sản phẩm cá nhân, trong giai đoạn mang thai có thể gây ra rối loạn chức năng sinh sản kéo dài qua nhiều thế hệ ở chuột.
Nghiên cứu tập trung vào tình trạng suy giảm dự trữ buồng trứng (DOR), đặc trưng bởi sự suy giảm số lượng trứng khỏe mạnh, dẫn đến giảm khả năng thụ thai. Các nhà khoa học đã sử dụng phương pháp đa diện, kết hợp sinh học phân tử, sinh lý học sinh sản và phân tích dịch mã di truyền để chứng minh rằng propylparaben gây ra tình trạng suy giảm dự trữ buồng trứng ở chuột cái con, và hiện tượng này không chỉ tồn tại ở thế hệ chuột trực tiếp tiếp xúc mà còn lan sang ít nhất hai thế hệ tiếp theo.
Các nhà nghiên cứu đã cho chuột mang thai tiếp xúc với liều lượng propylparaben được kiểm soát trong giai đoạn phát triển quan trọng của tuyến sinh dục thai nhi. Kết quả kiểm tra trên chuột cái trưởng thành cho thấy sự suy giảm đáng kể về số lượng nang trứng nguyên thủy. Các đánh giá định lượng đã thiết lập mối tương quan giữa liều lượng tiếp xúc và mức độ suy giảm dự trữ buồng trứng.
Quan trọng hơn, hiệu ứng này được quan sát thấy ở các thế hệ F2 và F3, dù chúng không trực tiếp tiếp xúc với hóa chất, điều này nhấn mạnh một cơ chế dịch mã di truyền có tính di truyền. Đi sâu vào cơ chế phân tử, nghiên cứu chỉ ra những thay đổi trong mô hình methyl hóa DNA và sửa đổi histone trong mô buồng trứng của các con vật bị ảnh hưởng. Những thay đổi dịch mã di truyền này được cho là làm gián đoạn sự điều hòa của các gen quan trọng liên quan đến sự phát triển, tồn tại và chết theo chương trình của nang trứng, đặc biệt là sự rối loạn chức năng của các gen liên quan đến con đường tín hiệu PI3K-AKT.
Các thử nghiệm chức năng sinh sản đã củng cố những phát hiện phân tử này, với những con chuột bị ảnh hưởng cho thấy kích thước lứa đẻ giảm và khoảng thời gian để thụ thai kéo dài hơn so với nhóm đối chứng. Sự tồn tại dai dẳng của việc giảm dự trữ buồng trứng và cảnh quan dịch mã di truyền bị thay đổi ở các thế hệ sau này cho thấy việc tiếp xúc với hóa chất đã gây ra các đột biến dịch mã di truyền có thể di truyền trong dòng mầm.
Propylparaben có mặt ở khắp nơi trong mỹ phẩm, dầu gội, kem dưỡng da và thậm chí cả bao bì thực phẩm. Với sự gia tăng tỷ lệ vô sinh và lo ngại về lão hóa buồng trứng sớm trên toàn cầu, việc đánh giá lại giới hạn phơi nhiễm và các chính sách quản lý đối với paraben trở nên cấp thiết. Nghiên cứu này nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường cảnh giác đối với các yếu tố môi trường phơi nhiễm trong thai kỳ, vì hậu quả của những xáo trộn trong giai đoạn này có thể chỉ xuất hiện muộn hơn nhiều ở những thế hệ con cháu chưa bao giờ trực tiếp tiếp xúc với tác nhân độc hại.
Nghiên cứu này mở đường cho các nghiên cứu trong tương lai khám phá các biện pháp can thiệp điều trị. Nếu những thay đổi dịch mã di truyền do tiếp xúc với propylparaben có thể được xác định và đặc trưng hóa chi tiết, các liệu pháp chỉnh sửa dịch mã di truyền hoặc dược lý nhắm mục tiêu có thể được phát triển để phục hồi các mẫu biểu hiện gen bình thường và bảo tồn dự trữ buồng trứng.
Các tác giả cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nghiên cứu các thông số sinh sản ở nam giới trong các cuộc điều tra trong tương lai, vì paraben cũng đã được xác định là có độc tính đối với sinh sản nam giới. Các đánh giá toàn diện bao gồm cả hai giới và nhiều thế hệ sẽ giúp xác định rõ hơn phạm vi đầy đủ của các rủi ro sinh sản do paraben gây ra.
Công trình nghiên cứu mang tính bước ngoặt này từ Li và các cộng sự báo hiệu một sự thay đổi mô hình trong cách chúng ta hiểu về tác động lâu dài của việc tiếp xúc với hóa chất đối với sức khỏe sinh sản. Việc xác định tình trạng suy giảm dự trữ buồng trứng qua nhiều thế hệ do một chất bảo quản phổ biến gây ra không chỉ thúc đẩy lĩnh vực độc học sinh sản môi trường mà còn châm ngòi cho các cuộc tranh luận khẩn cấp về các hóa chất từng được coi là an toàn.
Kết luận, việc phân tích tỉ mỉ của Li và cộng sự về hậu quả của việc tiếp xúc với propylparaben trong thai kỳ minh họa sự mong manh của hệ thống sinh sản nữ đối với các hóa chất môi trường. Những thay đổi dịch mã di truyền có thể di truyền được xác định cung cấp một lời giải thích cơ chế về cách các tác nhân hóa học có thể vượt qua các thế hệ, gây ra rối loạn sinh sản kéo dài. Công trình đột phá này thách thức chúng ta xem xét lại hồ sơ an toàn của các hợp chất hàng ngày và khơi dậy các cuộc trò chuyện quan trọng kết nối khoa học, chính sách và y tế công cộng.