Trái Đất Bất Ngờ Tiết Lộ Kho Dự Trữ CO₂ Khổng Lồ Nơi Ít Ai Ngờ Tới

Đôi khi, hành tinh của chúng ta lại hé lộ những bí mật khiến chúng ta buộc phải xem xét lại toàn bộ bức tranh về cách thế giới vận hành. Đây chính là một trong những khoảnh khắc như thế.

Các nhà khoa học vừa có một phát hiện chấn động: tồn tại những kho chứa carbon dioxide tự nhiên khổng lồ ẩn sâu bên trong lớp vỏ đại dương cổ xưa, nằm dọc theo Sống núi Giữa Đại Tây Dương, nơi vốn được cho là có hoạt động địa chất khác. Chúng không nằm trên bề mặt, cũng không phải trong lòng đại dương, mà ẩn mình trong những mảnh vụn núi lửa ngầm đã hàng triệu năm nay che giấu vai trò quan trọng này.

Phát hiện làm thay đổi nhận thức

Trong khuôn khổ Dự án Đoạn cắt ngang Nam Đại Tây Dương (SAT) – một chuỗi bốn chuyến thám hiểm IODP được thực hiện từ năm 2020 đến 2022 – giới nghiên cứu đã khảo sát vỏ đại dương có niên đại từ 7 đến 61 triệu năm dọc theo vĩ độ 31 độ Nam.

Kết quả cho thấy, đá dăm talus – những khối vụn hỗn độn hình thành khi các núi lửa ngầm bị sụp đổ và vỡ vụn – không phải là “rác thải trơ” dưới đáy đại dương. Thay vào đó, chúng hoạt động như một miếng bọt biển địa chất mạnh mẽ, hấp thụ và giữ lại CO₂ từ nước biển xung quanh.

Dữ liệu gây kinh ngạc cho cộng đồng khoa học

Phân tích lõi khoan U1557 (từ các Chuyến thám hiểm 390/393) tiết lộ rằng những khu vực xốp này chứa trung bình tới 7,5% carbon dioxide theo khối lượng, được cố định dưới dạng khoáng chất cacbonat. Đây là một quy mô vô cùng lớn.

Phát hiện này đã phá vỡ quan điểm trước đây, vốn chỉ xem các sống núi giữa đại dương là nguồn phát thải carbon. Giờ đây, chúng ta nhận ra rằng chúng còn có chức năng lưu trữ lượng carbon này trong hàng chục triệu năm.

Tầm quan trọng đối với hành tinh

Điều này cực kỳ quan trọng bởi vì kiến tạo mảng – sự di chuyển của các mảng vỏ Trái Đất – không chỉ đơn thuần tạo ra lớp vỏ mới. Nó còn tạo ra các lỗ rỗng, khe nứt và kênh dẫn cho phép nước biển thấm sâu vào lòng đất, mang theo CO₂ đã hòa tan. Tại đó, trong sự tĩnh lặng sâu thẳm, carbon này biến đổi thành cacbonat.

Nhờ cơ chế này, một chu trình carbon dài hạn, mà chúng ta chưa từng nhận thức được, đang được hình thành.

Sự thật làm thay đổi cuộc chơi

Các mô hình khí hậu hiện tại cần phải tích hợp thêm một yếu tố mới: các khu vực vỏ đại dương bị đứt gãy và vụn vỡ cổ đại chính là những bể chứa carbon dioxide tự nhiên khổng lồ.

Sự hình thành của chúng gắn liền với chính những lực lượng tạo ra đại dương. Hoạt động của chúng kéo dài qua hàng triệu năm. Chúng là một phần trong nhịp thở của hành tinh.

Điều mà chúng ta gọi là khủng hoảng, đối với Trái Đất, chỉ là một quá trình. Điều mà chúng ta coi là vấn đề, đối với nó lại là một hình thức thích nghi mới. Sự tự điều chỉnh của Trái Đất diễn ra âm thầm, đẹp đẽ và hoàn hảo trên quy mô thời gian địa chất.