Một nhóm các nhà thực vật học tại Colombia vừa công bố một khám phá khoa học quan trọng: một loài thực vật chưa từng được mô tả trước đây, tạm thời được đặt tên là *Passiflora dulimae*, đã được tìm thấy sâu trong hẻm núi Combeima, thuộc tỉnh Tolima. Sự kiện này một lần nữa nhấn mạnh và khẳng định sự đa dạng sinh học phi thường của khu vực dãy núi Andes hùng vĩ, nơi vẫn còn ẩn chứa vô số bí mật tự nhiên.
Loài dây leo độc đáo này được phát hiện ở độ cao đáng kể, khoảng 2400 mét so với mực nước biển, nằm gần tuyến đường mòn dẫn đến thác La Plata nổi tiếng. Cây *Passiflora dulimae* nổi bật nhờ hình thái học rực rỡ và khác biệt: các đài hoa của nó mang màu trắng tinh khiết, tạo nên sự tương phản rõ rệt với vành hoa màu xanh nhạt, vốn được tô điểm một cách tinh tế bằng những đốm màu tím nhỏ li ti. Chi *Passiflora*, hay còn gọi là Lạc Tiên, nơi loài mới này được xếp vào, là một chi lớn bao gồm hơn 500 thành viên và nổi tiếng toàn cầu với những bông hoa hình sao, thường tỏa ra hương thơm quyến rũ, và được thụ phấn chủ yếu bởi chim ruồi trong môi trường nhiệt đới.
Các chuyên gia tham gia vào quá trình mô tả loài, trong đó có David Lozano-Cifuentes, đã ngay lập tức bày tỏ mối quan ngại sâu sắc và nghiêm trọng về số phận của loài cây mới này. Các nghiên cứu chuyên sâu đã chỉ ra rằng *Passiflora dulimae* là loài đặc hữu, chỉ sinh sống giới hạn ở độ cao từ 2600 đến 2900 mét tại khu tự quản Ibagué. Do phạm vi phân bố cực kỳ hẹp và các mối đe dọa hiện hữu, loài này đã nhanh chóng được phân loại là Cực kỳ Nguy cấp (Critically Vulnerable). Điều này đồng nghĩa với việc loài hoa lạc tiên này đang ở trong tình trạng nguy hiểm nghiêm trọng do phạm vi sinh sống cực kỳ hạn chế của nó.
Môi trường sống tự nhiên của *Passiflora dulimae* đang chịu đựng những mối đe dọa nghiêm trọng xuất phát từ hoạt động của con người. Cụ thể, việc chăn nuôi gia súc quy mô lớn và nạn phá rừng diễn ra liên tục trong khu vực đang làm thu hẹp và suy thoái nhanh chóng nơi cư ngụ của chúng. Hơn nữa, việc quan sát thấy sự thiếu hụt các chồi ra quả trưởng thành gợi ý về khả năng tỷ lệ thụ phấn thành công rất thấp. Vấn đề thụ phấn không đầy đủ này càng làm tăng thêm nghi vấn về khả năng sống sót lâu dài của loài đặc hữu quý hiếm này, đồng thời là một tín hiệu cảnh báo rõ ràng về sự phá vỡ cân bằng sinh thái mong manh tại địa phương.
Trước phát hiện này và nhận thức rõ ràng về tính dễ tổn thương của loài, các đề xuất về những biện pháp bảo tồn khẩn cấp và toàn diện đang được thúc đẩy mạnh mẽ. Những biện pháp này không chỉ tập trung vào việc bảo vệ ngay lập tức môi trường sống còn lại của chúng mà còn bao gồm việc thiết lập sự hợp tác chặt chẽ và bền vững với các cộng đồng dân cư địa phương. Mối quan hệ đối tác này được xem là yếu tố then chốt để bảo tồn di sản sinh học vô giá của hẻm núi Combeima. Những nỗ lực bảo vệ *Passiflora dulimae* là minh chứng cho trách nhiệm chung của nhân loại trong việc duy trì sự toàn vẹn và cân bằng của thế giới tự nhiên xung quanh chúng ta.